10:28
5/3

Essential Cinema #131: «Μαύρος Νάρκισσος» (1947) των Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρεσμπέργκερ

Ο δρόμος προς τον παράδεισο περνάει μερικές φορές απαραιτήτως από την κόλαση ισχυρίζονται σε ένα από τα αριστουργήματά τους οι Πάουελ και Πρεσμπέργκερ. Και προχωρούν να το αποδείξουν, ακολουθώντας ένα ολιγάριθμο τάγμα από Αγγλίδες καλόγριες στην προσπάθειά τους να εναρμονιστούν με το αντίξοο περιβάλλον μιας επιβλητικής μονής που ατενίζει τον κόσμο οχτώ χιλιάδες πόδια πάνω από το έδαφος, σε μια απότομη κορυφή των Ιμαλαίων, και να προσφέρουν ιατρική και σχολική βοήθεια στον φτωχικό πληθυσμό της περιοχής. 

Ο Πάουελ σκιαγραφεί πόθους και βουβούς αναστεναγμούς επάνω σε έναν εκθαμβωτικό καμβά από ανεμοδαρμένα ντεκόρ που σιγοψιθυρίζουν αναμνήσεις από παλιούς αισθησιασμούς

Οι εγκρατείς και πειθαρχημένες γυναίκες θα χρειαστεί, ωστόσο, να παλέψουν πολύ σύντομα όχι μόνο με τη μυστηριακή σαγήνη που ασκεί επάνω τους το φυσικό τοπίο και με την διαρκή υψομετρική ζάλη αλλά και με τις ορμές τους, οι οποίες εγείρονται από την παρουσία ενός βρετανού αγνωστικιστή.

Το βίαιο ξύπνημα της ερωτικής επιθυμίας δεν ήταν ακριβώς το θέμα του ομότιτλου βιβλίου της Ρούμερ Γκόντεν στο οποίο βασίστηκε ο «Μαύρος Νάρκισσος» και μάλλον αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο η συγγραφέας ουδέποτε συμπάθησε την κινηματογραφική διασκευή στο μυθιστόρημά της. 

Ο σκηνοθέτης και ο σεναριογράφος της μαγευτικής αυτής δημιουργίας πήραν, εντούτοις, την αποικιοκρατική παραβολή της Γκόντεν και την διεύρυναν σε μια έξοχη αλληγορία πάνω στην αιώνια σύγκρουση του σώματος με το πνεύμα και τη μάχη των φυσικών ενστίκτων κόντρα στα όσα επιβάλλουν αρχέγονοι θεσμοί όπως η θρησκεία κα η επιστήμη.

Φανερά εμπνευσμένος από τις δουλειές των Ρέμπραντ και Βερμέερ, ο Τζακ Κάρντιφ συλλαμβάνει στην βραβευμένη με Όσκαρ φωτογραφία του εκστατικής ομορφιάς χρωματισμούς και φωτοσκιάσεις, ενώ με παρόμοια ζωγραφική ικανότητα ο Πάουελ σκιαγραφεί πόθους και βουβούς αναστεναγμούς επάνω σε έναν εκθαμβωτικό καμβά από μεγαλειώδεις ορίζοντες, εξωτικά δάση, νεφελώδη ύψη, πολύχρωμους ουρανούς που θαρρείς ότι έβαψε κάποιο θεσπέσιο χέρι και ανεμοδαρμένα ντεκόρ που σιγοψιθυρίζουν αναμνήσεις από παλιούς αισθησιασμούς και δίνουν την εντύπωση ότι ξεπήδησαν από κάποια γωνιά του υποσυνείδητου. 

Θέαμα ανυπέρβλητου κάλους και αναμφίβολης συναισθηματικής δύναμης, ο «Μαύρος Νάρκισσος» βαδίζει ονειροπαρμένος σε ανεξερεύνητα μονοπάτια των ανθρώπινων επιθυμιών. Και τα ίχνη που αφήνει πίσω του είναι μερικές από τις πιο μυσταγωγικές εικόνες που γέννησε ποτέ το έγχρωμο σινεμά. 

BLACK NARCISSUS

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ, 1947

Σενάριο και σκηνοθεσία: Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρεσμπέργκερ Φωτογραφία: Τζακ Κάρντιφ Μουσική: Μπράιαν Ίσντεϊλ Πρωταγωνιστούν: Ντέμπορα Κερ, Ντέιβιντ Φάραρ, Κάθλιν Μπάιρον, Σαμπού, Τζιν Σίμονς, Φλόρα Ρόμπσον Διάρκεια: 100’