11:00
4/2

Άιντα Λουπίνο: Μια Γυναίκα στο Χόλιγουντ

Η Άιντα Λουπίνο, γεννημένη σαν σήμερα το 1918 στο Λονδίνο, υπήρξε μια γυναίκα-καλλιτέχνιδα διαμετρήματος που σε αδιανόητους καιρούς πρωταγωνίστησε σε πλήθος ταινιών της κλασικής εποχής της βιομηχανίας ('30, '40) και κατάφερε με ατίθασο πνεύμα αλλά και συντεταγμένη συμπεριφορά να περάσει πίσω από την κάμερα, να φτιάξει δική της εταιρεία παραγωγής, να σεναριογραφεί και να σκηνοθετήσει οκτώ (!) ταινίες για το σινεμά.

Αν και η καριέρα της σαν πρωταγωνίστρια δεν είναι ουδόλως δευτερεύουσα - έπαιξε, μεταξύ πολλών, στον «Πίτερ Ίμπετσον» του Χάθαγουεϊ δίπλα στον Γκάρι Κούπερ, σε δύο συνεχόμενες ταινίες του Ραούλ Γουόλς μεταξύ των οποίων και στο σπουδαίο «High Sierra» δίπλα στον Μπόγκαρτ, στις «Περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς», ίσως την καλύτερη ταινία της κλασικής σειράς Χολμς Ράθμποουν-Μπρους (που έχει κατά σύμπτωση και αυτός γενέθλια σαν σήμερα) ή βέβαια το νουάρ του Νίκολας Ρέι «On Dangerous Ground».

«The Outrage» (1950)

Σ' αυτό το τελευταίο φημολογείται έντονα πως όταν ο Ρέι ασθένησε εκείνη ανέλαβε να γυρίσει τα dailies (το καθημερινό γύρισμα δηλαδή). Ήταν ανήσυχος άνθρωπος η Άιντα Λουπίνο. Συχνά ερχόταν σε προστριβή με τον Τζακ Γουόρνερ (και ούτε άντρες έρχονταν συχνά σε προστριβή με το αφεντικό της Warner Bros...), διεκδικώντας καλύτερο γράψιμο για τους ρόλους της, αλλάζοντας ατάκες ή και απορρίπτοντας ρόλους. Έτσι κάποια στιγμή ο κόμπος έφτασε στο χτένι, ο Γουόρνερ την έστειλε στ' αποδυτήρια κι εκείνη αντί να κάτσει στον...πάγο της, άρχισε να μελετά τον τρόπο που δούλευαν οι (αποκλειστικά) άνδρες σκηνοθέτες, την διαδικασία του μοντάζ και τον συνολικό σχεδιασμό μιας παραγωγής.

Έτσι σύντομα έφτιαξε, μαζί με τον άνδρα της, την δική της εταιρεία παραγωγής και δεν άργησε, έστω από ατυχή σύμπτωση, να αρχίσει να σκηνοθετεί. Από τις οκτώ ταινίες που έκανε για το σινεμά, που όλες τους αξίζουν της προσοχής των ενδιαφερόμενων θεατών, υπάρχουν τρεις που ξεχωρίζουν.

Το πρώτο είναι το «Outrage» του 1950, μια πρωτοποριακή θεματικά ταινία, σε μια εποχή αυξανόμενου συντηρητισμού που πραγματεύεται τον βιασμό - ασύλληπτα πράγματα αυτά για τότε, ακόμα και εκτός Αμερικής. Το δεύτερο είναι το πιο γνωστό έργο της, το τέλειο «Hitch-Hiker» (1953) που σε κάτι παραπάνω από μια ώρα γίνεται ένα αφάνταστο νουάρ δρόμου ((προφανώς η πρώτη γυναίκα που έκανε φιλμ-νουάρ - έξοχα φωτογραφημένο από τον Νικόλας Μουζουράκα του Τουρνέρ και του Βαλ Λιούτον) που έχει βρει και κάμποσα ριμέικ ως σήμερα. Το τρίτο είναι ένα άγνωστο διαμάντι, το «Bigamist» με τον Έντμοντ Ο' Μπράιαν, με θέμα του την διγαμία (αλλά και την χρεοκοπία του γάμου) και όλα αυτά το 1953!

Στα φιλμ της η Λουπίνο καταπιάστηκε, λες ακόμα και μοντερνιστικά αν και με κλασική φόρμα, με θέματα αμφιλεγόμενα, μείζονος κοινωνικής σημασίας, έφερε μια γυναικεία οπτική χωρίς να την κάνει παντιέρα, έκανε δουλειά, είχε ήθος και δεν σταμάτησε να σκηνοθετεί (και να συμμετέχει και στο σενάριο) ακόμα και στην εποχή της τηλεόρασης σκηνοθετώντας, ας πούμε, αρκετά επεισόδια της «Ζώνης του Λυκόφωτος».

Αξίζει να την ανακαλύψουν όσοι παρακολουθούν την ιστορία του μέσου, τον ρόλο της γυναίκας αλλά και θεωρούν σημαντική την τοποθέτηση των ταινιών μέσα σε ρεύματα, εποχές και καλλιτεχνικές συγκυρίες.