10:57
5/11

60ό ΦΚΘ: Το «Όσο Κρατά ο Πόλεμος» σηματοδοτεί την (αναιμική) επιστροφή του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ

Η ευκατάστατη παραγωγή του Αμενάμπαρ εξαντλείται στον σκηνογραφικό πλούτο και την «έτοιμη για Γκόγια» λογική της σκηνοθεσίας που τεντώνεται ανάμεσα στην ιδεολογική και την σημειολογική απλούστευση και το βασικό πρόβλημα που ελλοχεύει σε μια δραματουργία που εξαρχής υποσκάπτει τον κεντρικό της χαρακτήρα.

Λογάριασε το πρόβλημα, ιδίως σε μια ιδεολογική ταινία, ένα «ιστορικό, πολιτικό δράμα». Φαντάσου ένα «Ζ» επί παραδείγματι στο οποίο ο Σαρτζετάκης είναι αντικείμενο διαρκούς επίκρισης ως προς το χαρακτηρολογικό του προφίλ. Μια ταινία που δεν «αγαπά» τον ήρωά της κάνει μια συνειδητή επιλογή να έχει αφηγηματικό αντίβαρο στους ανταγωνιστές ή να θέτει τον εαυτό της στον ρόλο του ομιλητή. Όταν όμως καταργείται ένα δράμα, η αναγωγή του σκηνοθέτη/σεναριογράφου σε ρόλο πρωταγωνιστή μετατρέπει το έργο σε άτυπη αυτοβιογραφία, σε πλατφόρμα διδακτικής προβολής. Όταν θα έρθει η ώρα να δικαιολογηθεί στοιχειωδώς η επιλογή αυτού του κεντρικού χαρακτήρα, του Μιγκουέλ ντε Ουναμούνο (περίφημου φιλοσόφου, ποιητή, καθηγητή της προπολεμικής Ισπανίας), θα είναι αργά, (ένας) θεατής θα έχει πια αποστασιοποιηθεί, η ανακήρυξη του χαρακτήρα σε «γενναίου» θα μοιάζει πια αναγκαστική συνθήκη παρά δραματουργική αναγκαιότητα.

Φυσικά ο Αμενάμπαρ έχει καλή πρόθεση. Το έργο, θέλοντας και να αυτοαναγορευθεί σε διαχρονικό διάβημα πάνω στον φασιστικό κίνδυνο, προτίθεται να μελετήσει την ύποπτη σιγή των διανοουμένων μπροστά σε εμφανώς διαφαινόμενες παραβιάσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος, να σκεφθεί πάνω στους λόγους και τον τρόπο που η επανάπαυση δίνει χώρο στο να ανθίσουν λουλούδια που η ίδια ακριβώς επανάπαυση επέτρεψε να φυτευτούν. Είναι, στον εδώ υπογράφοντα θεατή τουλάχιστον, σαφές πως μια τέτοια φιλόδοξη δραματουργία χρειάζεται κάτι πολύ περισσότερο από διαλογική απλοϊκότητα και προσωποπαγές μελόδραμα – με το δεύτερο να αφθονεί καθώς βαίνουμε στην τρίτη πράξη. Και έτσι ακόμα πάντως, οφείλει κανείς να πει πως η μετάθεση της ευθύνης για τον Φασισμό ως φαινόμενο που βαρύνει τους διανοούμενους αντί, κυριότατα, τους ίδιους τους πολιτικούς προστάτες της Δημοκρατίας, είναι πολιτικά ασταθής.

Προς εξωραϊσμό πάντως του τελικού αποτελέσματος η καθαυτή τελική σκηνή που ο Ουναμούνο, ιστορικά, από έδρας κατακεραυνώνει τα εθνικιστικά αποπαίδια του Χίτλερ, τον Μιλάν Αστρέι και, εμμέσως, τον επερχόμενο Φράνκο (που στο έργο έχει μια ενδιαφέρουσα παθητικοεπιθετική σατανική προσωπικότητα), είναι μια λιτή, σχετικά σκηνή, περιεκτική σε δημοκρατική επαγρύπνηση και (επιτέλους, για το άνευρο φιλμ) όσο χρειάζεται έντονη (και αναλογική του κεντρικού χαρακτήρα) στην φρασεολογία της. Πέραν τούτου λιγοστά και ακαδημαϊκώς ευπώλητα (η ταινία στην αίθουσα απέσπασε πολύ χειροκρότημα) - αφού κιόλας η δημοκρατική ευαισθησία υπερβαίνει το κινηματογραφικό αίτημα.

Το 60ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα διαρκέσει από τις 31 Οκτωβρίου - 10 Νοεμβρίου

Διαβάστε ακόμη:
60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης! Ενημερωθείτε για το πλήρες πρόγραμμα
Το ελληνικό σινεμά στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Το 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έχει θέμα το Overview Effect, μια διαπλανητική εμπειρία ολότητας
Ο Τζον Γουότερς στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Άλμπερτ Σέρα & Τζοάνα Χογκ: Δύο μοναδικές φωνές του σύγχρονου σινεμά στο 60ό Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσσαλονίκης
Ο Αλέξανδρος Βούλγαρης σε έαν αφιέρωμα «Μεγαλώνοντας στα ’80s»
60ό ΦΚΘ: Αφιέρωμα στον μεγάλο αναρχικό του γιουγκοσλαβικού σινεμά Ντούσαν Μακαβέγιεφ
Μεγάλη έκθεση του Νίκου Κούνδουρου στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Κατεβάστε εδώ την αναλυτική λιστα με όλες τις ταινίες του 60ού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης