Μυστικά και Ψέματα - cinemagazine.gr
23:25
28/4

Μυστικά και Ψέματα

Secrets and Lies

Σε μια (άλλη) ζωή γεμάτη αλήθειες, δε θα υπήρχε χώρος ούτε για μυστικά ούτε για ψέματα. Ούτε για σκηνοθέτες σαν τον Μάικ Λι όμως, οι ήρωες του οποίου δε θα μπορούσαν να ζουν χωρίς τις ψεύτικες αλήθειες τους ή χωρίς τα αληθινά ψέματά τους. Ούτε κι εμείς χωρίς αυτούς άλλωστε…

Από τον Χρήστο Μήτση

Το τέλος μιας κηδείας είναι συχνά και η αρχή μιας νέας ζωής. Για την Ορτάνς, μια νεαρή μαύρη οπτικό, ο θάνατος των θετών γονιών της σηματοδοτεί το τέλος μιας ασταθούς ισορροπίας χρόνων. Νιώθει το έδαφος να μετακινείται κάτω από τα πόδια της και αποφασίζει να πατήσει σε ό,τι πιο στέρεο μπορεί άμεσα να βρει: την αληθινή της μητέρα. Χωρίς πολλές λοξοδρομήσεις, η αναζήτησή της την οδηγεί στη Σίνθια, μόνο που το τέλος του ταξιδιού θα αποδειχθεί τελικά ότι ήταν απλά η πρώτη στάση.

Ο γραφικός μικρόκοσμος της καλοκάγαθης, μισοϋστερικής σαρανταπεντάρας εργάτριας παρεμπιπτόντως, λευκής (!) –και ανύπαντρης μητέρας Σίνθια, ο οποίος περιλαμβάνει την κόρη της Ροξάν (η συμβίωση με τη μάνα της την τρελαίνει), τον αδελφό της Μόρις (τον οποίο έχει να συναντήσει, αν και θα το ήθελε, πολύ καιρό) και τη νύφη της Μόνικα (η οποία προσπαθεί, αλλά δεν μπορεί να συνεννοηθεί με τον άντρα της), δεν είναι απόλυτα προετοιμασμένος για μια τέτοια αναπάντεχη συνάντηση, αντίθετα με τον Μάικ Λι, ο οποίος μοιάζει να βρίσκεται εδώ ακριβώς στο στοιχείο του.

Λι ξεκινά από τα πιο ακατέργαστα κινηματογραφικά υλικά- τα βλέμματα και τις χειρονομίες, τους φόβους και τις ανασφάλειες- και σκηνοθετεί την πιο μεγαλοπρεπή περιπέτεια.

Μαζί με μια χούφτα δυσλειτουργικών ηρώων – «χαμένων» κατοίκων μιας μεγαλούπολης, ξεκινά ένα ταξίδι με απρόοπτη διαδρομή. Ένα ταξίδι αναζήτησης των ριζών και της πραγματικής ταυτότητας, που οδηγεί σε εικόνες – αναφορές τις οποίες όλοι φανταζόμαστε ως αναλλοίωτες. Η Ορτάνς και η Σίνθια, με ή χωρίς τη θέλησή τους, δοκιμάζονται απέναντι στην πραγματικότητα, όμως η τελευταία έχει πάντα τη δική της άποψη, η διαρκής αλλαγή της έρχεται σε αντίθεση με την ανθρώπινη ανάγκη για ένα μάταιο «σταμάτημα του χρόνου», για καθαρές και παντοτινές λύσεις, για ένα στέρεο έδαφος που πάνω του πατούν και φυτρώνουν μόνο αλήθειες.

Ταινία πάνω στην αγωνία και τον εξορκισμό του θανάτου ( βιολογικού, κοινωνικού, συναισθηματικού) τα «Μυστικά και Ψέματα» αρχίζουν με μια κηδεία και συνεχίζουν αναζητώντας τις αλήθειες μιας γέννησης. Παράλληλα, προεκτείνοντας την προβληματική του «Γυμνός», κοιτούν τη σκοτεινή πλευρά μιας ευημερούσας κοινωνίας, ανακαλύπτοντας «πίσω» της κοινωνικές ρωγμές και χάσματα, πάνω από τα οποία ισορροπούν οριακά και ασταθώς οι πραγματικοί πρωταγωνιστές, οι άνθρωποι.

Τα «Μυστικά και Ψέματα» αρχίζουν με μια κηδεία και συνεχίζουν αναζητώντας τις αλήθειες μιας γέννησης.

Και το μεγαλύτερο κατόρθωμα του Μάικ Λι είναι ακριβώς αυτό, η ικανότητά του δηλαδή να κρατά πάντα στο φόντο, μα πάντα παρούσα, μια φιλοσοφικοκοινωνική ανάλυση κοφτερή σαν μαχαίρι, και να μείνει, συγχρόνως, σε κοντινή απόσταση ασφαλείας από τους χαρακτήρες του.

Ανάμεσα στον πικρό ρεαλισμό και το καυστικό χιούμορ, την ειρωνεία και τη συγκατάβαση, το σαρκασμό και τη γενναιοδωρία, ο Λι ξεκινά από τα πιο βασικά και ακατέργαστα κινηματογραφικά υλικά – τα βλέμματα και τις χειρονομίες, τους φόβους και τις ανασφάλειες, τα μυστικά και τις εξομολογήσεις- και σκηνοθετεί την πιο μεγαλοπρεπή περιπέτεια. Αυτή της καθημερινής ανθρώπινης επαφής.

Μερικά μόνο δευτερόλεπτα σιωπηλής παρουσίας της τραγικά εύθραυστης Σίνθια –Μπρέντα Μπλέθιν ή μία μονάχα σκηνή – αυτή της συζήτησης των δύο γυναικών στο καφέ- κρύβουν εδώ περισσότερη δύναμη, αυθεντικότερη συγκίνηση και συναρπαστικότερο «θέαμα» από δέκα περιπετειώδεις υπερπαραγωγές μαζί, καθώς αυτά τα «Μυστικά» είναι η πιο αληθινή ταινία που έγινε ποτέ πάνω στα ανθρώπινα ψέματα. Ή, αν θέλετε, η απόδειξη ότι τα σπουδαιότερα κινηματογραφικά ψέματα δεν μπορούν παρά να αντανακλούν τις πιο βαθιές ανθρώπινες αλήθειες.

Η κριτική της ταινίας δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος 73 του περιοδικού ΣΙΝΕΜΑ, το Νοέμβριο του 1996.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Μυστικά και Ψέματα
  • Μυστικά και Ψέματα