Κάννες 2023: Mια τελευταία υπόκλιση στον Γκοντάρ με το τρέιλερ μιας ταινίας που ποτέ δεν θα υπάρξει - νεα , ειδησεις || cinemagazine.gr
17:41
23/5

Κάννες 2023: Mια τελευταία υπόκλιση στον Γκοντάρ με το τρέιλερ μιας ταινίας που ποτέ δεν θα υπάρξει

Με μια προβολή στο πλαίσιο του Cannes Classics, το φεστιβάλ αποτίνει φόρο τιμής στον κλασικότερο των κλασικών θαμώνων του, συνοδεύοντας το ντοκιμαντέρ «Godard par Godard» με τα απομεινάρια μιας πειραματικής ταινίας για λογαριασμό του Saint Laurent.

Από τον Θοδωρή Καραμανώλη

Ο Τιερί Φρεμώ απ' τη σκηνή αποτίνει φόρο τιμής στον εκλιπόντα, θυμίζοντας πως η προβολή τελείται στο σπίτι του, την αίθουσα του. Καλεί για γιορτάσουμε τη ζωή και το έργο ενός μεγάλου σκηνοθέτη. Η ατμόσφαιρα όμως δεν παύει να μοιάζει με μνημόσυνο, άνευ κονιάκ και παξιμαδακίου, πράγμα που εντείνουν οι εξέχουσες παρουσίες. Όσο να πεις, όταν ξέρεις πως μέσα στην αίθουσα που ανασαίνεις και πατάς μέχρι πρότινος δρούσε ένας εκ των κολοσσών της 7ης τέχνης, νιώθεις ένα κατιτίς, ένα δέος. Κι όταν στα διπλανά καθίσματα και χρόνο ενεστώτα κάθονται ο Κώστας Γαβράς, ο Γκασπάρ Νοέ, ο Τζιμ Τζάρμους και δεν ξέρω εγώ ποιος άλλος, αυτό το κατιτίς εντείνεται. Όλοι εκεί για το επίσημο ύστατο χαίρε των Καννών στον Ζαν Λικ Γκοντάρ...

...Που ξεκίνησε με ένα αρχειακού τύπου πορτραίτο της μίας ώρας, για να εξιστορήσει το πνεύμα και την ευφυΐα του, ίσως και σε ένα βαθμό τη σχέση του με το φεστιβάλ. Το «Godard par Godard» απευθύνεται αποκλειστικά στους completists (καλή ώρα), μιας και για το δικό του καλό δεν μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει τίποτα απ' όσα παραθέτει. Αν κάποιος δεν γνωρίζει ήδη τον Γκοντάρ... ε δεν θα τον γνωρίσει ούτε τώρα. Σαν ντοκιμαντέρ πάντως εκπληρώνει το σκοπό του αφού συγκεντρώνει όσες στιγμές με κάποιο τρόπο αισθάνεσαι πως διάλεγε κι ο ίδιος απ' την καριέρα του. Λειτουργεί τόσο σαν αφιέρωμα, όσο και σαν αρχείο, όπως άλλωστε κι αυτό το κείμενο - καταλαβαίνω πως κανείς δεν αγωνιά σήμερον για τα ψήγματα της τελευταίας ταινίας στην καριέρα του Γκοντάρ, ωστόσο το καθήκον της καταγραφής και της διαφύλαξης της μνήμης του(ς), είναι ηθικό. Με κάθε ευκαιρία.  Highlight απ' την προβολή του ντοκιμαντέρ, η στιγμή που σύσσωμη η αίθουσα ξέσπασε σε χειροκροτήματα όταν στην οθόνη έπαιζε η παρέμβαση των Γκοντάρ/Τρυφώ, η οποία και οδήγησε στη διακοπή του φεστιβάλ Καννών το Μάη του '68.

Προχωρώντας λοιπόν στο παρακείμενο και τον πραγματικό λόγο που κλείσαμε εισιτήριο για την εν λόγω προβολή, η σεμνή τελετή ολοκληρώθηκε με ό,τι θα γινόταν το «Drôles de guerres», μια πειραματική ταινία για την prêt-à-porter σειρά του οίκου Yves Saint Laurent. Επίσημα στον κατάλογο των Καννών: «Film annonce du film qui n’existera jamais: Drôles de guerres» («Τρέιλερ για μια ταινία που δεν υπήρξε ποτέ: Κάλπικοι Πόλεμοι» ή κάπως έτσι). Και η ταινία όντως δεν υπήρξε ποτέ, καθώς απ' την οθόνη περνάει απλά το vision pool του σκηνοθέτη, παρέα με κάποιες χειρόγραφες σκέψεις και σημειώσεις επί του υλικού. 

Για τον Άντονι Βακαρέλο και το καλλιτεχνικό του project να μην τα ξαναλέμε, τα λέγαμε και προχθές. Τον ευχαριστούμε πάντως γιατί έστω κι έτσι, έχουμε σε θραύσματα μια ιδέα για το πως θα μπορούσε να ήταν η τελευταία ταινία του Γκοντάρ. Που αν γυριζόταν μάλλον θα ήταν για μια κοπέλα που περπατάει στο Παρίσι, συμπέρασμα που βγαίνει απ' τα τρία και μοναδικά κινηματογραφικά πλάνα που υπάρχουν μεταξύ ήχων και ακίνητης εικόνας, διάρκειας μερικών δευτερολέπτων. 

Και μάλλον θα αποτελούσε την επιστροφή του Γκοντάρ στις ρίζες της κινηματογραφικής του διαδρομής, στο κόκκινο και το μαύρο, στα φτηνά στοκ της Kodak, στους πρώιμους επαναστατικούς και πολιτικούς του έρωτες. Το τρέιλερ του τρέιλερ (το γράψαμε κι αυτό) που παραθέτουμε είναι ενδεικτικό.

(Να κάνουμε μια παρατήρηση επί του ύφους, το δειγματολόγιο του «Drôles de guerres» φέρνει τον Γκοντάρ πιο κοντά στον Μαρτέν Μαρζελά, παρά στον Saint Laurent. Anyway...). 

Αυτός λοιπόν ήταν ο Γκοντάρ. Όπως και η τελευταία παρολίγον ταινία του. Ανολοκλήρωτος επειδή κανείς δεν ήθελε να τελειώσει, κι αυτοί που τον λάτρεψαν κι αυτοί που τον μισούσαν. Μόνο ο ίδιος, όταν αποφάσισε να μπει μόνος του στην κάψουλα της αιωνιότητας, αφήνοντας τον πλανήτη μας να γυρίζει αναζητώντας αγωνιωδώς τον επόμενο. Να μας συμπαθά ο καλλιτεχνικός διευθυντής που δεν γιορτάζουμε μαζί του. Όχι απλά διάδοχος δεν έχει βρεθεί, αλλά ακόμη και στο πλαίσιο του ίδιου του φεστιβάλ του, το σινεμά του Γκοντάρ τείνει να γίνει είδος προς εξαφάνιση. 

Βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις ανταποκρίσεις, κριτικές, νέα και αφιερώματα του φετινού Φεστιβάλ Καννών εδώ: www.cinemagazine.gr/cannes

Το ΣΙΝΕΜΑ / cinemagazine.gr ταξιδεύει στις Κάννες με την AEGEAN και σας προσφέρει καθημερινές ανταποκρίσεις. Το 76o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών πραγματοποιείται 16 - 27 Μαΐου 2023.