Μακάβρια γοητεία: Ντοκιμαντέρ για τις τελευταίες μέρες του Ζαν-Λικ Γκοντάρ

Μπορεί ίσως κανείς να ενδοσκοπήσει επί μακρόν στη λογική ενός τέτοιου εγχειρήματος. Αντί ανάλογης απόπειρας, που στο κάτω-κάτω δεν έχει παραπάνω βάρος από μια κοινή εικασία (άντε ενός θαυμαστή), ας μείνουμε στο ότι ο άνθρωπος που έβλεπε παντού σινεμά, που ανέκαθεν μεταμόρφωνε ακόμα και μια ανήλιαγη πραγματικότητα σε μια ποικιλοτρόπως λαμπερή κινηματογράφηση, δύσκολα θα αρνιόταν την κινηματογραφικότητα του ίδιου του θανάτου του. Ο Γκοντάρ είχε αποφασίσει, χρόνια τώρα, ότι σκηνοθέτης της ζωής του θα ήταν μόνο αυτός. Έστω, βοηθός σκηνοθέτη.

Στους τελευταίους μήνες της ζωής του λοιπόν, η Μίτρα Φαραχανί, μια εκ των στενών εξόχων του κύκλου του Ελβετού, ανέλαβε να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για την περίοδο εκείνη. Η σύνοψη είναι ενδεικτική: «Όταν ο Γκοντάρ έφευγε στις 13 Σεπτεμβρίου του 2022, ακολουθούσε ένα σενάριο γραμμένο από τον ίδιο, αυτό του εκούσιου θανάτου. Επί δύο χρόνια δούλευε σε ένα τελευταίο φιλμ, υπό τον τίτλο «Scenario». Το ντοκιμαντέρ ανιχνεύει το εύθραυστο πρόγραμμα των τελευταίων μηνών της δημιουργίας. Καθώς η αγωνία γεμίζει τον ορίζοντα, το έργο αντιστέκεται στο τελικό όριο. Την μέρα πριν από τον εθελοντικό του θάνατο, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ προφέρει τα τελευταία του λόγια μπροστά στην κάμερα, τις τελευταίες οδηγίες για ένα ημιτελές έργο.»

Είναι φυσικά εξόχως μακάβριο το όλον, έχει όμως μια πτυχή πλήρως ευθυγραμμισμένη με ότι αντιπροσώπευσε ο εκλιπών. Είναι συνάρτηση μιας προσωπικότητας που ανήγαγε την σκηνοθεσία σε τέχνη του πραγματικού, είναι έντιμο (απέναντι σε μια ζωή αρχών) κλείσιμο μιας διαδρομης που θεοποίησε τον κινηματογράφο, την αποτύπωση και μαζί τους την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος δικαιούται να θέλει να είναι κύριος του πεπρωμένου του.

Ίσως στις προσεχείς Κάννες λοιπόν, ένας ακόμα Γκοντάρ, τελικός με την φυσικότερη έννοια, καραδοκεί.