Σέρλοκ Χολμς & Δρ. Γουάτσον

Αν διαβάσεις τις κριτικές του αμερικανικού τύπου για τη νέα – και κατά πάσα πιθανότητα μία από τις τελευταίες – κωμωδία της συγκεκριμένης σχολής, θα νομίσεις πως είναι μια από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών. Ασύλληπτη εχθρικότητα, σχεδόν κακοήθεια, για μια (έστω ατυχή) κωμωδία! Να πεις είναι μια αθυρόστομη ταινία επιθετικού χαρακτήρα, να το δεχτώ. Να πεις είναι μια ταινία που θέλει να κατεδαφίσει αρχές, αξίες, «ορθότητα», έστω να το δεχτώ ξανά. Δεν είναι όμως τίποτα απ' όλ' αυτά. Είναι απλώς μια κωμωδία. Καλοηθέστατη, σχεδόν παλιομοδίτικη σε μια εποχή που δεν έχει σχεδόν καθόλου κωμωδίες είδους πλέον, κοστουμαρισμένη την βικτωριανή εποχή της. Μια απλή, καλοστημένη (ναι αμέ) κωμωδία που θέλει να σε κάνει να γελάσεις – κι ας μην το καταφέρνει. Όσο θα ήθελες, τουλάχιστον. Γιατί πρέπει και να θες πρέπει και να μπορείς να γελάσεις. Αν έχεις καταπιεί στυλιάρι ή τρέμεις μήπως γελάσεις σε λάθος σημείο (είναι κι αυτό σήμερα, πρέπει να προσέχεις και με τι γελάς) ή απλώς δεν το έχεις και τόσο με το γέλιο, το έργο δεν είναι για σένα.

Το πρόβλημα με το «Σέρλοκ και Γουάτσον» είναι πως αναπαράγει συνταγές 25ετίας, με ηθοποιούς που στην ουσία έχουν εκπνεύσει την κωμική τους ημιζωή για την βιομηχανία - και το αγριεμένο πλήθος. Την ίδια στιγμή έχει στα χέρια του ένα υλικό απόλυτα ξεπερασμένο για μια προηγούμενη γενιά με πλήρως αλλοτριωμένο γούστο και μια νεότερη φάρα που δεν ξέρει καν περί τίνος πρόκειται ο Κόναν Ντόιλ και οι ήρωές του. Δεν βοηθά επίσης πως το έργο έχει μια υπνωτισμένη σεναριακή δομική λογική που επιτρέπει σε αρκετά μεγάλους χρόνους εντός των έτσι κι αλλιώς σφιχτών 90 λεπτών της να περνούν δίχως καν την προσπάθεια αστεϊσμού. Μια καλή κινηματογραφική κωμωδία δεν πρέπει να παρασύρεται από την πλοκή της – εκτός κι αν είναι μια τέλεια φάρσα, ίσως. Η κωμωδία χρειάζεται να παίζει διαρκώς με τους χρονισμούς και τα αστεία των επεισοδίων της.

Σε ότι αφορά τα της αμερικανικής κωμωδίας όπως ορίζεται τα τελευταία 20-25 χρόνια, ας πούμε πως υπήρξε μια γενιά κωμικών (ο Φέρελ και Ράιλι είναι στη ραχοκοκκαλιά) που παλεύει με ένα παρεΐστικο είδος κωμωδίας, βγαλμένο από τα σπάργανα του Saturday Night Live εν μέρει, στηριζόμενο στον ορμητικό παλιμπαιδισμό, το α λα Τζέρι Λιούϊς δικαίωμα στη χοντράδα, την υπερβολή, το αγορίτικο κιτς (την μαλακία, να το πούμε σωστότερα), την κατά βάθος προβληματική ενηλικίωση του άνδρα σε σχέση με τα πατριαρχικά πρότυπα ορθότητας κι επιβολής. Απ' όλα αυτά τα μικρά-μικρά πράγματα η αμερικανική κωμωδία έχει φτιάξει ένα ανατρεπτικό σύμπαν, σχεδόν καθ' ολοκληρίας καλόκαρδο, έμμεσα πολιτικό και συχνά εξωφρενικά αστείο.

Εδώ ως επί το πλείστον τα πράγματα φαίνονται άνευρα, κάποια γκαγκς μπορεί να αστοχούν (αλλά τα γκαγκς στην αίθουσα κρίνονται, κανείς δεν υπέγραψε με την αστειότητα), όμως υπάρχουν μερικές πολύ αστείες στιγμές (η πιο αστεία ανήκει στον Ράιλι), το παιχνίδι με την σοβαροφάνεια κερδίζεται σε στιγμές που θυμίζουν «Naked Gun» και το σινεμά των ZAZ, ενώ η στρατιά των δεύτερων ρόλων (περιωπής Ρέιφ Φάινς, Κούγκαν, Μπράιντον, Λόρι) μπορεί να μην είναι τέλεια εκμεταλλευμένη προσδίδει όμως κωμικό κύρος και σταθερή ευφορία.

Αν έπαιζε λίγο πιο πληροφορημένα με τον μύθο του Χολμς αντί αποκλειστικά με την κινηματογραφική καταγωγή του (θυμίζοντας λίγο Μπίλι Γουάιλντερ, λίγο «Without a Clue» και λίγο Τζιν Γουάιλντερ) θα ήταν και μια καλύτερη ταινία. Όμως όπως και να έχει, παρά τις όποιες αδυναμίες, επ' ουδενί δικαιολογείται το μένος με μια τέτοια κωμωδία. Παρεκτός αν πρέπει να ισοσκελισθεί η άκρατη επαινολογία για αβάσταχτο πλήθος υπερκετιμημένων ταινιών και κάποιες πρέπει να πληρώσουν μια νύφη. Μικρή σχέση με την κριτική όλ' αυτά.