Το Μυστικό της Μαντλίν Κόλινς

Μια μεταφράστρια, με πρόσχημα τα επαγγελματικά της ταξίδια, ζει διπλή ζωή, έχοντας δύο άντρες και δύο διαφορετικές οικογένειες σε διαφορετικές χώρες. Η μία είναι με τον Αμπντέλ και ένα κοριτσάκι σε διαμέρισμα στην Ελβετία, η άλλη με τον Μελβίλ, διάσημο μαέστρο, και τους δυο τους γιους στο Παρίσι. Δεν αποτελεί μυστήριο ή spoiler αν πούμε ότι τα ψέματα που συγκρατούν αυτή την οριακή συνθήκη κάποια στιγμή καταρρέουν.

Τι είναι όμως αυτό που έχει οδηγήσει τη Τζούντιθ στη μία περίπτωση και τη Μαργκό στην άλλη - αμφότερες εκδοχές της ηρωίδας τις αγκαλιάζει με περίσσιο πάθος η Βιρζινί Εφιρά - σε μια τόσο μετέωρη κατάσταση; Πρόκειται για επιθυμία μοιρασμένη στα δύο; Μια έκφραση πολυγαμίας και ελευθεριότητας, έστω και μέσα από δύο μάλλον παραδοσιακούς γάμους; Έχουμε να κάνουμε απλώς με μία ψυχοπαθολογική περίπτωση ή παίζει και κάτι άλλο, περισσότερο μπλεγμένο; Τι σχέση έχει η ιστορία της με το ωραίο εισαγωγικό μονοπλάνο που για ώρα μοιάζει άσχετο με όσα της συμβαίνουν; Και σε τελική ανάλυση, γιατί η ταινία του Αντουάν Μπαρό έχει τίτλο «Madeleine Collins» («Το Μυστικό της Μαντλίν Κόλινς» στα ελληνικά); Οι όποιες απαντήσεις, πειστικές ή μη, έρχονται χαρακτηριστικά αργά σε ένα φιλμ που θέλει να φλερτάρει με το ψυχολογικό θρίλερ ενώ στην πράξη είναι πιο δράμα, που αρέσκεται να κλείνει το μάτι στο «Vertigo» (λαμβάνοντας υπόψη δύο από τα ονόματα της πρωταγωνίστριας, γιατί στην πορεία χρησιμοποιεί διάφορα), που οι άβολες καταστάσεις στις οποίες η ηρωίδα μοιραία εκτίθεται του δίνουν ένα ξώφαλτσο χιουμοριστικό επίχρισμα.

Η ταινία φροντίζει να υπενθυμίζει διαρκώς ότι αποτελεί μια συσκευή καθοδήγησης, αντί για μια ιστορία που αξίζει να διερευνηθεί

Κόντρα στο κοινωνικά πιο σύνηθες και πρακτικά πιο διαχειρίσιμο ενδεχόμενο ενός άνδρα να διατηρεί ένα ανάλογο δίπορτο (αντίστοιχα, πώς μια γυναίκα καταφέρνει πχ να κρύψει μια εγκυμοσύνη;), «Το Μυστικό της Μαντλίν Κόλινς» εξερευνά μια καταρχήν ενδιαφέρουσα συνθήκη. Όσο όμως κι αν το σενάριο του Μπαρό εμπλέκει παρεμπιπτόντως ζητήματα όχι μόνο έμφυλα αλλά και ταξικά, όταν πχ η καλοζωισμένη αστή πρωταγωνίστρια συναντά τον περιθωριακό παραχαράκτη που την προμηθεύει πλαστές ταυτότητες (σε ρόλο-έκπληξη ο Ισραηλινός δημιουργός Ναντάβ Λαπίντ), η προσέγγισή του καταλήγει εξαιρετικά μυστικοπαθής, η ηρωίδα του γεμάτη πάθος να γαντζωθεί από τις επιλογές της αλλά διάτρητη σε αιτιολόγηση - ακόμα και μετά τη μεγάλη αποκάλυψη, γεγονός που την κάνει δυσπρόσιτη για να την αφουγκραστείς και ανά στιγμές τρομερά αντιπαθή, ειδικά στο πώς χειρίζεται τα παιδιά της.

Βάσιμα μπορούμε να πούμε ότι ο Μπαρό διασκεδάζει το κρυφτό με τις προσδοκίες του κοινού, ανατρέποντάς τες από σκηνή σε σκηνή και τροφοδοτώντας επιμελώς την περιέργειά του περί του τι ακριβώς συμβαίνει. Εξίσου δεδομένα, η Εφιρά στηρίζει όσο καλύτερα μπορεί ακόμα έναν ρόλο-πρόκληση μετά από εκείνον της λάγνας καλόγριας στη «Μπενεντέτα», τη στιγμή που περιφερειακοί ρόλοι έχουν προσελκύσει αξιοσημείωτες προσθήκες στο καστ (πέραν του Λαπίντ, βρίσκουμε τη Ζακλίν Μπισέ στο ρόλο της μητέρας της πρωταγωνίστριας και την ηθοποιό και σκηνοθέτιδα Βαλερί Ντονζελί σε cameo εμφάνιση). Η περίφημη αποκάλυψη ωστόσο ακροβατεί ανάμεσα στο αν επαρκεί και εάν ευσταθεί. Εντέλει, η ταινία του Μπαρό φροντίζει να υπενθυμίζει διαρκώς ότι αποτελεί μια συσκευή καθοδήγησης, αντί για μια ιστορία που αξίζει να διερευνηθεί. Ένα πρόβλημα που ποτέ δεν αντιμετώπισε πχ η «Αποστροφή» του Πολάνσκι που δε χρειάστηκε ποτέ να πει πολλά για το τραύμα της Ντενέβ, ή «Η Ωραία της Ημέρας» για την οποία ο Μπουνιουέλ ευφυώς αρκέστηκε στην ωμή σουρεαλιστική δύναμη του υπονοούμενου. Για να αναφέρουμε δύο πρόχειρα παραδείγματα ταινιών με ηρωίδες γεμάτες μυστήριο και μια τυφλή γωνία να τις μασκάρει διαρκώς από το αντιληπτικό μας πεδίο.