Πικροδάφνες

Οι πικροδάφνες είναι ένα από τα πιο ανθεκτικά καλλωπιστικά φυτά. Συνήθως ανθισμένες, δηλητηριώδεις αν τις δαγκώσεις (ιδία πείρα), φυτρώνουν ακόμα και στον ασβέστη, πόσο μάλλον στα παρτέρια της μεγαλύτερης αθηναϊκής ευθείας που φτιάχτηκε για να εξυπηρετεί το ατελείωτο πέρα δώθε μεταξύ κέντρου και παραλιακής. Ωραίες και αειθαλείς όπως η Εύα Κουμαριανού κι η Μπέττυ Βακαλίδου, που μαζί με την Πάολα Ρεβενιώτη πρωταγωνιστούν σε ένα οδοιπορικό στη σύγχρονη νυχτερινή Αθήνα. Την Αθήνα της Στέγης που κρώζει με τα λαμπιόνια της κάθε που πέφτει το σκοτάδι. Του Κέντρου Πολιτισμού του ΙΣΝ που επιβλέπει από απόσταση το ιστορικό κέντρο. Της άδειας Πλατείας Συντάγματος που κάποτε, σαν το Ladyhawke άδειαζε μόνο για μια φευγαλέα στιγμή πριν την ανατολή του ήλιου. Της Συγγρού, απ' όπου έχουν εκλείψει πλέον εκατέρωθεν οι trademark θάμνοι και στη θέση τους εμφανίζονται εισαγόμενα κοντοκουρεμένα φοινικόδεντρα. Της Λεωφόρου Αθηνών και της Ομόνοιας που είναι πια χάλια...

Τρεις τρανς γυναίκες ταξιδεύουν με ένα τζιπ από πιάτσα σε πιάτσα και καταγράφουν μια άλλη εποχή, πολύ πιο ερωτική κι ελεύθερη, αλλά και πιο ειλικρινή κόντρα στην υποκρισία μιας κοινωνίας που δεν δίσταζε να αλλάζει πρόσωπο μόλις ξεπόρτιζε το βράδυ. Μέσα από τις ιστορίες τους ζωντανεύει η ανθρωπογεωγραφία μιας ξεχωριστής φυλής μέσα στην πόλη, με αφανείς κι επιφανείς ήρωες οι οποίοι αναφέρονται νομοτελειακά με το ψευδώνυμό τους. Μονταρισμένο (μάλλον) σε χρονολογική σειρά, μιας και βλέπεις τις γλώσσες σταδιακά να λύνονται μπροστά στις θύμησες, το ντοκιμαντέρ προσφέρεται για μια αλήστου μνήμης εμπειρία, που συνδυάζει τη νοσταλγία με μια αφάνταστα ψυχαγωγική ματιά, χωρίς να στερείται πληροφορίας και αιχμηρού σχολιασμού. Για όσους ακομπλεξάριστους έχουν την ελάχιστη έστω συνάφεια με τις νύχτες της πρωτεύουσας, «Οι Πικροδάφνες» είναι ένα από τα πιο ευφορικά και ταυτόχρονα συγκινητικά πράγματα που μπορεί να συναντήσουν φέτος σε μια αίθουσα. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά στον αυθόρμητο λόγο τριών αλληλοσυμπληρούμενων χαρακτήρων που έχουν πολλά να μοιραστούν και να ανασύρουν από το περιθώριο (αν και οι ίδιες στην αρχή αρνούνται αυτή τη λέξη). Ειδικά την Κουμαριανού που είναι η πρώτη που θα προσέξει και η πρώτη που θα ξεχάσει ότι τους τραβάει κάμερα.

Για την αδιαπραγμάτευτη ουσία και το ειρωνικό σχόλιο όμως όλα τα εύσημα πάνε στην σκηνοθέτρια, που πέρα από την ευαισθησία της να καταγράψει τη στιγμή, έχει και κι αυτή του να χρονικογραφεί μια γνωστή-άγνωστη σκηνή της Αθήνας, είτε μέσω της γλώσσας της είτε εξετάζοντάς την σαν κουλτούρα υπό εξαφάνιση. Στο τελευταίο συντελεί ο νιοστός βεβιασμένος εξωραϊσμός αυτής της χώρας, όχι τόσο στους δρόμους και τα κτίρια (εκεί δεν τα πάμε άσχημα), αλλά στα ήθη που θέλουν να πάρουν μια ιστορία γραμμένη στα καλιαρντά και να την πουν με wingdings. Να την πάρουν από το δρόμο και να τη βάλουν σε ένα μουσείο, μια τάξη, μία καθώς πρέπει αίθουσα, να την χαζεύουν τι ωραία που ήταν κάποτε. «Οι Πικροδάφνες» είναι μια αυθεντική ματιά σε μια ελευθεριακή κοινότητα που έζησε -πότε μεγαλοπρεπώς, πότε αξιοπρεπώς, αλλά πάντα ως δράμα- αυτό που κάποιοι θέλουν να περάσουν σαν δοκίμιο. Ευτυχώς η Ρεβενιώτη δεν περνάει από τέτοιου είδους φίλτρα. Κινηματογραφικά η ταινία της είναι ακατέργαστη, παραπέμπει σε κάτι σχεδόν ναΐφ. Στο δεδομένο παρόν όμως που η πολιτική ορθότητα τείνει να πνίξει τα πάντα, είναι ένα πολύτιμο ντοκουμέντο, μια πράξη αντίστασης, μια σημαντική παρακαταθήκη του εγχώριου σινεμά για όσους και όσα έπονται.