Κι όμως το ΙΝΤΕΑΛ μπορεί ακόμα να σωθεί!

Πριν από λίγες μέρες, δημοσιεύτηκε η απόφαση για την κήρυξη της χρήσης του κινηματογράφου ΑΣΤΟΡ ως διατηρητέας από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που είναι ο μόνος αρμόδιος για το ζήτημα (βλ. Ν. 4067/12 άρθ. 6,παρ.3). Για την περίπτωση του ΙΝΤΕΑΛ, που είναι λίγο πιο σύνθετη, η έκδοση και η δημοσίευση της σχετικής απόφασης εκκρεμούν τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Θυμίζουμε ότι για το ακίνητο που βρίσκεται το ΙΝΤΕΑΛ έχει υπογραφεί σύμβαση εκμίσθωσης στις 17.01.23 μεταξύ του ιδιοκτήτη ΕΦΚΑ και του αναδόχου του σχετικού διαγωνισμού, ενός ξενοδοχειακού ομίλου. Για τον χώρο που βρίσκεται το σινεμά στη σύμβαση προβλέπεται μόνο η λειτουργία συνεδριακού κέντρου και θεάτρου. Μετά από πιέσεις του αθηναϊκού κοινού, με μαζικές συγκεντρώσεις και συλλογή υπογραφών, αλλά και παρεμβάσεις της ίδιας της Προέδρου της Δημοκρατίας και του Δημάρχου Αθηνών και ενώ τόσο ο ΕΦΚΑ, όσο και ο ανάδοχος ζήτησαν κατηγορηματικά με τις αντιρρήσεις τους προς την αρμόδια υπηρεσία να μην κηρυχθεί η χρήση του κινηματογράφου διατηρητέα, το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (εφεξής ΚΕΣΑ) συνεδρίασε τον Μάιο και αποφάσισε την κήρυξη της χρήσης του ΙΝΤΕΑΛ ως κινηματογράφου διατηρητέα μεν, αλλά με ταυτόχρονη λειτουργία συνεδριακού κέντρου και δυνατότητα διενέργειας άλλων πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Να επισημάνουμε στο σημείο αυτό, ότι πρόκειται μόνο για γνωμοδότηση – θα επανέλθουμε παρακάτω.

Τι θα σήμαινε αυτό πρακτικά για τον κινηματογράφο;  Από τη στιγμή που ο τρόπος λειτουργίας και η αναλογία χρήσης του χώρου ως κινηματογραφική αίθουσα σε σχέση με τις υπόλοιπες προβλεπόμενες χρήσεις αφήνονται στη διακριτική ευχέρεια του αναδόχου, πάντα με βάση την εν λόγω γνωμοδότηση του ΚΕΣΑ, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο να γίνεται κάποια περιστασιακή κινηματογραφική προβολή προκειμένου να διασφαλίζεται η τυπική νομιμότητα και στην πραγματικότητα ο χώρος να μην λειτουργεί ως κινηματογράφος.

Υπάρχει, όμως, μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια που μπορεί να αποβεί καθοριστική: Η γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς ανατρέχοντας στη σχετική διάταξη, δεν είναι δεσμευτική για τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αν και δεν συνηθίζεται σαν πρακτική, η τελική απόφαση του υπουργού μπορεί να παρεκκλίνει από τη γνωμοδότηση του ΚΕΣΑ και να ορίζει διαφορετικά.

Ο μόνος τρόπος για να διασωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας η ιστορική αίθουσα του αθηναϊκού κέντρου, είναι ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας που, επαναλαμβάνουμε, είναι ο μόνος αρμόδιος για το ζήτημα, να κηρύξει διατηρητέα τη  χρήση του ΙΝΤΕΑΛ αποκλειστικά ως κινηματογράφου, όπως και στην περίπτωση του ΑΣΤΟΡ, δίχως να αφήνει το περιθώριο για τη διενέργεια περαιτέρω δραστηριοτήτων ή έστω διασφαλίζοντας ρητά στην απόφασή του ότι αυτές θα είναι συμπληρωματικές και δεν θα παρακωλύουν τη διενέργεια κινηματογραφικών προβολών, που θα αποτελεί την κύρια λειτουργία του χώρου.

Με αυτά ως δεδομένα, κάνουμε έκκληση στο αρμόδιο υπουργείο, έστω και την τελευταία στιγμή, να σεβαστεί την πολιτιστική μας κληρονομιά, να αποδείξει ότι η τέχνη δεν είναι μια πολυτέλεια για τους «ήσυχους καιρούς», να δηλώσει εμφατικά ότι στηρίζει εμπράκτως τον πολιτισμό και τη συλλογική εμπειρία της αίθουσας, ότι δεν θεωρεί τον κινηματογράφο μια τέχνη δεύτερης κατηγορίας, ούτε ένα αγαθό υποδεέστερο της επενδυτικής πρωτοβουλίας και των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων και, τέλος, ότι δεν επιθυμεί την αξιοποίηση των ακινήτων του δημοσίου αποκλειστικά με γνώμονα το οικονομικό συμφέρον, αλλά συνυπολογίζει και την κοινωνική τους λειτουργία. Κι ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό, είναι να σώσει έναν χώρο που εδώ και έναν αιώνα κοινωνεί την έβδομη τέχνη, κηρύσσοντας διατηρητέα την αποκλειστική χρήση του INTEAΛ ως κινηματογράφου.

Ακόμα, όμως, κι αν προκριθεί η επιχειρηματικότητα, θα μας επιτρέπετε να παραπέμψουμε στην υπ. αριθ.20768/4198/9-7-1997 απόφαση του ίδιου Υπουργείου, που είχε κηρύξει διατηρητέα τη χρήση 47 θερινών κινηματογράφων. Η απόφαση είχε έρθει σε μια περίοδο που τα θερινά σινεμά φυτοζωούσαν, μετατρέπονταν σε parking και για πολλούς αποτελούσαν ένα νοσταλγικό απολίθωμα. Χάρη σε αυτή την απόφαση λειτουργούν σήμερα θερινοί κινηματογράφοι όπως το Θησείο και η Ριβιέρα, που, εκτός των άλλων, συνιστούν πόλο έλξης για τους τουρίστες και είναι κερδοφόρες επιχειρήσεις. Οι πρόσκαιρες αναποδιές των χειμερινών κινηματογράφων λόγω της πανδημίας, είναι μόνο αυτό – αναποδιές και πρόσκαιρες. Οι εισπράξεις έχουν αρχίσει να βελτιώνονται από τις αρχές του έτους , να θυμίσουμε δε, ότι πριν ξεσπάσει η πανδημία είχαν σημειωθεί απανωτά εισπρακτικά ρεκόρ, με ταινίες όπως ο «Τζόκερ» και η «Ευτυχία». Όλα αυτά για να εξηγήσουμε ότι μια επένδυση στον πολιτισμό, ανεξάρτητα με αυτό που πιστεύουν αρκετοί, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική και για την οικονομία της χώρας.