15:25
24/7

«Τι; Δεν με ακολουθείς στο Instagram;!»: Η Ζιλιέτ Μπινός μιλά στο ΣΙΝΕΜΑ

Η Ζιλιέτ Μπινός είναι ακαταμάχητη. 

Τολμηρή ηθοποιός, πρέσβειρα μιας εθνικής κινηματογραφίας και βραβευμένη με Όσκαρ συνεργάτιδα σπουδαίων σκηνοθετών έχει κινηθεί με άνεση από την αφηγηματική λιτότητα του Αμπάς Κιαροστάμι και την κλινική παρατήρηση του Μίκαελ Χάνεκε ως το εφετζίδικο «Γκοτζίλα» και το mainstream «Σοκολά». Η καριέρα της, ένα απαύγασμα προσωπικών εξομολογήσεων επί της οθόνης εμπεριέχει κάτι από την οικειότητα με την οποία σε αντιμετωπίζει όταν βρίσκεσαι απέναντι. 

Ειλικρινής, ετοιμόλογη και με ένα συχνό γάργαρο γέλιο που σπάει τον πάγο, τη συναντήσαμε με αφορμή την προβολή της ταινίας «Ποια Νομίζεις ότι Είμαι» του Σαφί Νεμπού στο 69ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Εκεί εκτελούσε παράλληλα χρέη Προέδρου της κριτικής επιτροπής του Διαγωνιστικού, αλλά στην κουβέντα μας δεν άφησε στιγμή να φανεί η κούραση ή η πίεση από τις υποχρεώσεις της. 

Αφοσιωμένη και με διάθεση να τιμήσει τη νέα της δουλειά, ένα επίκαιρο, γεμάτο ανατροπές κοινωνικό δράμα για μία γυναίκα που δημιουργεί ένα ψεύτικο προφίλ στο facebook με σκοπό να εκδικηθεί έναν νεότερο άντρα που την πρόδωσε, η Μπινός μας μίλησε για τη σχέση της με τα social media, την υποκρισία και την υποκριτική, την επερχόμενη (και πρώτη!) συνάντησή της με την Κατρίν Ντενέβ στο «Truth» του Χιροκάζου Κόρε-Έντα και δηλώνει έτοιμη για νέες προκλήσεις.

Όταν ερωτευτείς δεν δίνεις δεκάρα. Έτσι δεν είναι;

Ασχολείσαι με τα social media;

Τι; Δεν με ακολουθείς στο Instagram (γέλια)! Διασκεδάζω μαζί του για να πω την αλήθεια. Τσέκαρε τον λογαριασμό μου. Ανεβάζω πράγματα με τα οποία μπορώ να γελώ και άλλα που θεωρώ πολύ σημαντικά, όπως η αφύπνιση για την κλιματική αλλαγή (δείτε τον λογαριασμό της στο Instagram εδώ).

Πόσο διαφέρει η «μάσκα» ενός χαρακτήρα που υποδύεσαι σε σχέση με τις μάσκες που  χρησιμοποιούν όλοι στα social media;

Όταν έχεις μπροστά σου μια κάμερα ή θεατές στο θέατρο, αυτό είναι το μάτι της αλήθειας. Μπροστα σ’ αυτό, σ’ αυτή την ανάγκη των θεατών για αλήθεια, κουβαλώ κι εγώ τη δική μου ειλικρίνεια. Μπορείς να μου βάλεις ένα καπέλο, γυαλιά, παπούτσια, διαφορετικά ρούχα, μακιγιάζ, αλλά η αλήθεια πρέπει να βρει αντίκρυσμα. Αυτό είναι που κάνουν οι ηθοποιοί, αποκαλύπτουν την αλήθεια εκ των εσω. Όταν ερμηνεύω ξεχνώ τον εαυτό μου, δεν θέλω να τον θυμάμαι. Πιστεύω πως μ’ αυτό τον τρόπο παραμένω ειλικρινής εκείνη τη στιγμή. Είναι κάτι που με νοιάζει πολύ. Η μάσκα λοιπόν, όπως το λες, αρχίζει τότε να αποκαλύπτεται. Αυτή η εσωτερική αλλαγή είναι ουσιαστικά μία μεταμόρφωση που θα περάσει τελικά την αφήγηση της ιστορίας.

Τα παραπάνω ήταν στοιχεία που σε έπεισαν για να αναλάβεις το ρόλο;

Η Κλερ έχει πολλές επιστρώσεις, μεγάλη ποικιλία διαφορετικών συναισθηματικών καταστάσεων, οπότε είναι ένας συναρπαστικός χαρακτήρας για έναν ηθοποιό. Ο φόβος της εγκατάλειψης είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μας απασχολούν καθημερινά. Οφείλουμε να ξορκίσουμε αυτόν το φοβο καθως προχωράμε στη ζωή μας και η ταινία είναι μία ευκαιρία να δούμε το πως αντιδρά ένας φοβισμένος άνθρωπος. Κάνοντας ένα ψεύτικο προφίλ στο Facebook η Κλερ δημιουργεί μία πιθανότητα επιβίωσης. Στη συνέχεια πρέπει να αντιμετωπίσει την αλήθεια και αυτό είναι που χρειάζεται κουράγιο.

Στην ταινία οι χαρακτήρες λένε πολλά ψέματα και κάποια στιγμή έρχεται η ώρα που τιμωρούνται. 

Η Κλερ δεν ψεύδεται ακριβώς, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να αντέξει πολλά πράγματα. Νιώθει τίποτα, νιώθει ταπεινωμένη. Η ανάγκη της δεν είναι το ψέμα, αλλά η επιβίωσή της. Ελπίζει σε μία πιθανότητα και «πνίγεται» χρησιμοποιώντας το Facebook σε μία ψευδαίσθηση σχέσης με ένα αγόρι. Βεβαίως φτάνει στο ψέμα, αλλά στη συνέχεια αναγκάζεται να αναζητήσει την αλήθεια. Οι σκηνές που συνομιλεί με την ψυχοθεραπεύτριά της είναι σημαντικές. Όταν ξεστομίζεις κάτι δύσκολο γίνεται το κλικ και μπορείς στη συνέχεια να προχωρήσεις ελεύθερος παρακάτω.

Ο χαρακτήρας της Κλερ φαίνεται πως απολαμβάνει την ψευδαίσθηση που έχει δημιουργήσει.

Όντως. Κατά τη γνώμη μου θελει να φτιάξει μια ταυτότητα με την οποία νιώθει περισσότερη αξιοπρέπεια κι έτσι χρησιμοποιεί το εργαλείο του Facebook πιο πολύ για να εκδικηθεί. Παίζει ένα παιχνίδι που θεωρεί πως της δίνει εξουσία και έλεγχο, μέχρι που εθίζεται σ’ αυτό και συνειδητοποιεί πως πρέπει να σκοτώσει την ψευδαίσθηση και ταυτόχρονα να προστατέψει την αγάπη που νιώθει για εκείνον. Αρκετά περίπλοκο και τρελό, αλλά φτιάχνει μία ιδιαίτερη ιστορία αγάπης. Στη σκηνή του τρένου θα μπορούσε να γίνει και πραγματικότητα.

Εκεί που δεν τη βλέπει καν.

Ναι, δεν θέλει καν να το σκεφτεί.

Κι αυτό που είναι αρκετά σημαντικό είναι πως στην ουσία η Κλερ βασίζει το alter ego της στον χειρότερο εχθρό της.

Ναι, το μεταχειρίζεται ως όπλο.

Από την ταινία «Ποια Νομίζεις ότι Είμαι» 

Αυτό που θες να αγγίξεις άλλωστε είναι πάντα κάτι πέρα από την ομορφιά σ’ αυτή την αναζήτηση της αλήθειας.

Σε αντίθεση με τον χαρακτήρα της Κλερ, η ζωή σου μετά τα 50 οδηγήθηκε σε πιο τολμηρές συνεργασίες. Ένιωσες απελευθερωμένη;

Η Κλερ νομίζω πως απελευθερώνεται στο τέλος της ταινίας. Δεν ξέρω αν αμέσως μετά μία εσωτερική φωνή την παρακινήσει σε κάτι άλλο, αλλά σίγουρα είναι μία καθαρή στιγμή  για την ίδια. Εγώ μέχρι τα 50 πέρασα αρκετά, αλλά ευτυχώς τα ξεπέρασα. Οι αξίες και οι προτεραιότητες άλλωστε αλλάζουν. Μπορεί να μη λύνεις όλα τα προβλήματα, αλλα ξέρεις πως να τα αντιμετωπίσεις.

Ποιες ακριβώς αξίες εννοείς;

Δε σε αφορά (γέλια)! Θα σου αποκαλύψω πως διάβασα ένα βιβλίο που με βοήθησε αρκετά, ο αγγλικός τίτλος είναι «The Body and Its Symbolism». Όταν είσαι νέος ηθοποιός θέλεις να κατακτήσεις όλο τον κόσμο, νιώθεις δύναμη, θέλεις να γευτείς τις ηδονές του, να τα μάθεις και να τα κερδίσεις όλα. Σε κάποια φάση αντιλαμβάνεσαι πως αυτό δεν λειτουργεί. Καταλαβαίνεις πως δεν μπορείς να προσβλέπεις σε μία παρατεταμένη ηδονή, σε πιάνει κατάθλιψη και δεν αισθάνεσαι τόσο δυνατός πια. Τότε ξυπνά μία άλλη δύναμη, πολύ κρίσιμη, που δεν τη συνειδητοποιείς πλήρως, αλλά σίγουρα είναι δική σου. Απελευθερώνεσαι, νιώθεις ευθύνη για τις προθέσεις σου και αυτό σε οδηγεί μπροστά. Εμένα αυτή η σκέψη σίγουρα με βοήθησε.

Έχεις νιώσει όντως κι εσύ φόβο εγκατάλειψης;

Νομίζω πως όλοι τον νιώθουμε. Είναι κάτι στοιχειώδες. Ειδικά στο τέλος, όταν κάνεις ένα άλμα πίστης στο άγνωστο. Στην ταινία η Κλερ είναι μία διανοούμενη, μία γυναίκα πολύ έξυπνη αλλά χωρίς γνήσια επαφή με τα συναισθήματά της. Η κατάθλιψη δεν σχετίζεται με τα αντικείμενα που μπορεί να χάσεις, αλλά με το πως βλέπεις τον ενήλικο εαυτό σου στα άγχη της επιβίωσης. Πρέπει να γίνεις ταυτόχρονα πιο ταπεινός και πιο δυνατός. Μπορεί να σου ακούγεται αντιθετικό, αλλά νομίζω πως λειτουργεί σε συνδυασμό. Το ταξίδι της ζωής είναι πολύ απαιτητικό.

Ένα από τα βασικά θέματα της ταινίας είναι και η επιθυμία των αντρών για νεαρότερες συντρόφους, κάτι που θεωρείται απαγορευτικό σε μία μεγαλύτερη γυναίκα. 

Και όταν ερωτευτείς δεν δίνεις δεκάρα για όλα αυτά. Έτσι δεν είναι;

Είναι σίγουρα μία άδικη κοινωνική αντίληψη.

Ασφαλώς. Βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον το παράδειγμα του Μακρόν. Σκέψου τον Μακρόν με τη γυναίκα του και τον Τραμπ με τη δική του. Υπάρχει μία πολύ ενδιαφέρουσα αντίθεση σε αυτή την εικόνα!

Μία από τις πιο δημοφιλείς ταινίες της στην Ελλάδα,
«Τριλογία των Χρωμάτων. Η Μπλε Ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι  

Θυμόμουν τις φορές που έβλεπα τη Ντενέβ στην οθόνη όταν ήμουν μικρή και στα μάτια μου έμοιαζε με πριγκίπισσα.

Εξερεύνησες αρκετά τη γυναικεία σεξουαλικότητα στις δυο τελευταίες ταινίες σου «Ποια Νομίζεις ότι Είμαι» και «High Life». Είναι κάτι που αναζήτησες στους ρόλους ή προέκυψε τυχαία;

Ναι με ενδιαφέρει, αλλα είναι κι ένα θέμα που μου προτείνουν οι σκηνοθέτες. Ενδεχομένως πιστεύουν ήδη πως με αφορά. Στα 50 είναι μια καλή στιγμή να το σκέφτεσαι και έχουν δίκιο! Ειδικά στην ταινία της Κλερ Ντενί νομίζω πως το θέμα προσεγγίστηκε με μία υπέροχη γλώσσα και σχετικά αστεία κατά τη γνώμη μου. Η αντανάκλαση των σχέσεων,, της αγάπης και η αναζήτηση του τέλειου είναι μία ψευδαίσθηση. Άσε που δεν ξέρεις αν θα έχει διάρκεια. Νομίζω πως και στις δυο ταινίες το θέμα είναι η εγκατάλειψη, αλλά το εξετάζουν με διαφορετικό τρόπο. 

Στα social media ο κόσμος είναι πάντα πιο επιτυχημένος, πιο όμορφος, πιο χαρούμενος. Βρίσκεις κάποιο πρόβλημα σ’ αυτό;

Μπορείς να μπεις σε μια ψευδαίσθηση που σε κάνει να σκέφτεσαι καλά για τον εαυτό σου μέχρι ενός σημείου και να ζεις με αυτή. Το θέμα είναι πως στην τέχνη ζεις σε ένα πλασματικό μέρος μέσα στο οποίο ο χαρακτήρας είναι κομμάτι του. Στα social media οδηγείς τον εαυτό σου ως κομμάτι ενός παζλ που ουσιαστικά δεν έχεις δημιουργήσει εσύ.

Νιώθεις ασφαλής μέσα σε έναν κόσμο που λειτουργεί μ’ αυτό το πλαίσιο ή χαμένη;

Επειδή έχω τις ταινίες, η παρουσία της κάμερας οριοθετεί την αλήθεια και αυτό είναι το έργο μου. Το Instagram είναι κάτι διαφορετικό. Μπορώ να εμφανιστώ χωρίς μακιγιάζ, να μοιραστώ ό,τι θέλω και αν το έχω ανάγκη. Αυτό που είναι σημαντικό είναι πως γνωρίζεις κόσμο και έρχεσαι αντιμέτωπος με μία ενέργεια που έχει άλλη αμεσότητα. Είναι ταυτόχρονα ένα υπέροχο εργαλείο.

Για παράδειγμα τα social media έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην αφύπνιση και εξάπλωση του κινήματος #MeToo. 

Σχετικά με το #MeToo μερικοί το θεωρούν επανάσταση, κι αυτό που έχω να πω είναι πως βλέπω τον εαυτό μου σ’ αυτή την επανάσταση εδώ και χρόνια. Οι επιλογές που κάνουμε ως ηθοποιοί, οι ταινίες στις οποίες συμμετέχουμε είναι κάτι πολύ σημαντικό. Κατανοώ πλήρως τους συναδέλφους που αναλαμβάνουν δουλειές που θα αποφέρουν χρήματα, αλλά οφείλεις παράλληλα να προτείνεις και ταινίες που θα κάνουν τον κόσμο να σκεφτεί και να εξελιχθεί ως κομμάτι μιας παγκόσμιας κοινότητας.

Λίγο πριν αναγγείλει τα φετινά βραβεία της Μπερλινάλε στην Τελετή Απονομής

Αν η Κλερ Ντενί μου προτείνει νέα δουλειά θα έλεγα κατευθείαν ναι.

Θα τηλεφωνούσες σε σκηνοθέτη για να εκδηλώσεις ενδιαφέρον μελλοντικής συνεργασίας;

Ναι, το κάνω συχνά. Το έκανα σήμερα το πρωί! Αλλά δεν θα πω ποιον πήρα!

Και τι σου είπε;

Είναι κάποιος με τον οποίο είχαμε μιλήσει ξανά στο παρελθόν και κουβεντιάσαμε για κάτι που ίσως συμβεί σε πέντε, δυο ή δέκα χρόνια. Ο χρόνος δεν έχει σημασία. Όπως και με τον Κόρε-Έντα (σ.τ.σ. συμμετέχει στη νέα ταινία του «Truth» που ανοίγει το φεστιβάλ Βενετίας). Γνωριζόμαστε δεκαπέντε χρόνια. Όταν σου αρέσει η δουλειά και οι ευαισθησίες κάποιου, τότε θα συμβεί. Με την ευκαιρία της συνεργασίας μας τον ρώτησα τι περιμένει από ‘μένα και σοκαριστηκε. Δεν μιλά γαλλικά, δεν ήξερε πως να το εκφράσει, και στην Ιαπωνία δεν υπάρχει τέτοια αμεσότητα στη σχέση σκηνοθέτη - ηθοποιών. Βρήκε περίεργη την απορία, αλλά το χάρηκε.

Στην ταινία συναντάς για πρώτη φορά επαγγελματικά την Κατρίν Ντενέβ, υποδύεσαι την κόρη της. Πώς και χρειάστηκε τόσος καιρός για να συνεργαστείτε;

Ναι, είναι η πρώτη φορά! Πρέπει να το κάνεις όταν βρεθεί η κατάλληλη στιγμή. Τα πήγαμε περίφημα. Στην ταινία είμαι η κορη της κι εκείνη μια διάσημη ηθοποιός, οπότε υπάρχουν αρκετές συγκρούσεις αλλά και πολλή αγάπη. Δεν ξέρω πως θα το μοντάρει ο Κόρε-Έντα, γιατί πολλές φορές η τελική εκδοχή απέχει από αυτό που νομίζεις όταν ολοκληρώσεις τα γυρίσματα. Η πρόκληση πάντως ήταν ενδιαφέρουσα και λάτρεψα την ευκαιρία να δουλέψω μαζί της. Ένιωσα πως όλη η ταινία είναι ένας φόρος τιμής σε εκείνη. Θυμόμουν τις φορές που έβλεπα τη Ντενέβ στην οθόνη όταν ήμουν μικρή και στα μάτια μου έμοιαζε με πριγκίπισσα. Τώρα που το σκέφτομαι, τη γνώρισα πρώτη φορά το 1985 στα γυρίσματα μιας ταινίας του Τεσινέ (σ.τ.σ. το «Ραντεβού»), είχε έρθει για επίσκεψη. Ήταν στην ηλικία που έχω εγώ τώρα, κάτι που μου δίνει μια διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων...

Από τη Συνέντευξη Τύπου για την ταινία «Ποια Νομίζεις ότι Είμαι»

Θεωρείς σημαντικό να συνεργάζεσαι με γυναίκες σκηνοθέτιδες, ειδικά αυτή την χρονική περίοδο;

Ασφαλώς, αλλα δεν είναι το γένος η βασική αρχή μου. Αν η Κλερ Ντενί μου προτείνει νέα δουλειά θα έλεγα κατευθείαν ναι γιατί μου αρέσει ο τρόπος της.

Στο «High Life» σου ζήτησε αρκετά τρελά πράγματα!

Μου αρέσουν οι προκλήσεις. Και όταν μιλήσαμε για τη σκηνή που έχεις στο νου σου, δεν ξέραμε ακριβώς πως θα την κάνουμε, θέλαμε όμως να υπάρχει μια επιρροή από την Καμίλ Κλοντέλ. Σαν να είναι γλυπτό, κάτι θηλυκό, σχετικό με το σώμα, που να το ξεπερνά όμως. Αυτό που θες να αγγίξεις άλλωστε είναι πάντα κάτι πέρα από την ομορφιά σ’ αυτή την αναζήτηση της αλήθειας. Είμαι πάντα έτοιμη για μία πρόκληση σ’ αυτή την κατεύθυνση.

INFO
Η ταινία «Ποια Νομίζεις ότι Είμαι» κυκλοφορεί 25 Ιουλίου στους κινηματογράφους από την Rosebud.21