«Μοντέρνοι Καιροί»: Σαν σήμερα έκανε πρεμιέρα το διορατικό αριστούργημα του Τσάρλι Τσάπλιν

Αυθεντικός καλλιτέχνης, διορατικός και χωρίς φόβο να σχολιάσει την κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα, ο Τσάρλι Τσάπλιν μπορεί να πρωτοστάτησε στο «βωβό» κινηματογράφο, έκανε όμως τέχνη που ήταν τόσο εύγλωττη.

Ο Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1889 από μια φτωχή οικογένεια και από την εφηβική ηλικία του κιόλας, ξεκίνησε να αναλαμβάνει την παραγωγή παραστάσεων σε καμπαρέ στη συνοικία του Σόχο, πριν γίνει ηθοποιός. Το 1914, η βωβή ταινία μικρού μήκους «Για να Κερδίσει το Ψωμί του» (Making a Living) του Χένρι Λίρμαν, σήμανε την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση του χαρακτήρα του Σαρλό, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία, κινηματογραφική και όχι μόνο.

Με μία φιλμογραφία διανθισμένη από ιδιοφυή αριστουργήματα και πρωτοποριακές ιδέες, ο Τσάπλιν το 1936 έγραψε, σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στο «Μοντέρνοι Καιροί», μία από τις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών.

Θαρραλέα σάτιρα της βιομηχανικής λαίλαπας που απαξιώνει το άτομο και με φόντο το μεγάλο οικονομικό και χρηματιστηριακό κραχ του 1929, το «Μοντέρνοι Καιροί» είναι μία καυστική καταγραφή των επίκαιρων προβλημάτων όπως η ανεργία και η οικονομική ανέχεια. Η έντονη βιομηχανοποίηση που μετατρέπει τους ανθρώπους σε «λωρίδες παραγωγής» και η εικόνα του Σαρλό στα γρανάζια του «συστήματος» έμελλαν να γίνουν μία συμπυκνωμένη παραβολή για όλα όσα θα γίνονταν πραγματικότητα πολύ άμεσα. Πιστός στον βωβό, ο Τσάπλιν φανερώνει πως η επέλαση της τεχνολογίας αφήνει δίχως λόγια τον Αλητάκο του, στην τελευταία κινηματογραφική του εμφάνιση. Και χαρακτηριστικό έρμαιο παρεξηγήσεων, ο Αλητάκος στα νέα ήθη φαντάζει βιαστικά κι αβάσιμα, τρελός και κομουνιστής.

Μέσα από τα γέλια και τις πικρές διαπιστώσεις, οι «Μοντέρνοι Καιροί» παραμένουν με τα χρόνια και μια μοντέρνα ταινία. Το 1945 ο Ζαν-Πολ Σαρτρ μαζί με τους Σιμόν Ντε Μποβουάρ και Μορίς Μερλό-Ποντί, ονομάτισαν το δικό τους ιδεολογικό όργανο, το περιοδικό Les Τemps Μodernes, από την ταινία του Τσάπλιν, ενώ σκηνές από την ταινία έχουν αναπαραχθεί ως σινεφίλ αναφορά σε πληθώρα κινηματογραφικών έργων.

Ο βιογράφος του Τσάπλιν, Τζέφρι Βανς αναφέρει σχετικά με τους «Μοντέρνους Καιρούς» στο βιβλίο «Chaplin: Genius of the Cinema» (εκδόθηκε το Νοέμβριο του 2003) πως:

«Οι "Μοντέρνοι Καιροί" είναι ίσως πιο σημαντικοί τώρα από ποτέ. Η βασική προβληματική του 20ου αιώνα, ήταν μια διορατική, αξυδερκής παρατήρηση - ο αγώνας να ξεφύγουμε την αλλοτρίωση και να διατηρήσουμε την ανθρωπιά σε έναν σύγχρονο, βιομηχανικό κόσμο - και αντικατοπτρίζει βαθιά τα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο 21ος αιώνας. Η εργασιακή συνθήκη του Αλητάκου και το κωμικό χάος που προκύπτει, θα πρέπει να δίνει δύναμη και παρηγοριά σε όλους όσους αισθάνονται αβοήθητοι στα γρανάζια ενός κόσμου  που δεν ελέγχουν. Μέσα από τα παγκόσμια θέματα και την κωμική εφευρετικότητα, το "Modern Times" είναι ένα από τα σπουδαιότερα και πιο ανθεκτικά έργα του Τσάπλιν. Ίσως το πιο σημαντικό είναι πως πρόκειται για το φινάλε του Αλητάκου, ένας φόρος τιμής στον πιο αγαπημένο χαρακτήρα του Τσάπλιν και στην εποχή των βωβών ταινίων που όρισε για μία ολόκληρη γενιά».