9:54
2/2

«20 χρόνια πριν δεν φανταζόμουν ότι αυτή θα ήταν η ζωή που με περίμενε»: Μια συνέντευξη με τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν

Δυο φορές είχα την τύχη να συναντήσω τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, για τις ανάγκες κάποιας συνέντευξης. Και τις δύο φορές συναντούσα έναν άνθρωπο έξυπνο, διακριτικό, αφτιασίδωτο και συχνά ατημέλητο στο παρουσιαστικό του. Σα να προσπαθούσε να σου δώσει να καταλάβεις ότι παρέμενε κατ’ ουσία αυτό που έβλεπες. Δίχως να συντηρεί κάποια πομπώδη ιδέα για τον εαυτό του, δίχως πιθανόν να έχει συναίσθηση του μεγαλείου του.

Και η αλήθεια είναι ότι στα είκοσι πέντε περίπου χρόνια καριέρας του, ο Χόφμαν υπήρξε ένας πραγματικά μεγαλειώδης ηθοποιός. Είτε κλέβοντας την παράσταση σε αξιομνημόνευτους δεύτερους ρόλους (όπως εκείνος του ερωτοχτυπημένου γκέι στις «Ξέφρενες Νύχτες») είτε παίρνοντας ρίσκα με το να αποτυπώνει αμφιλεγόμενες και προβληματικές φιγούρες αντρών (σαν τον καταπιεσμένο σεξουαλικά τριαντάρη της «Ευτυχίας») είτε πραγματοποιώντας θαύματα σε πρωταγωνιστικούς ρόλους όπως τον «Τρούμαν Καπότε», που το 2005 του χάρισε ένα δικαιωματικό Όσκαρ, ή τον σαγηνευτικό ψευτοπροφήτη του «The Master», στην κορυφαία ίσως κινηματογραφική του παρουσία, ο Χόφμαν ζούσε για να σπρώχνει τον εαυτό του σε ολοένα και πιο δυσπρόσιτα ύψη. Μακάρι να ζούσε περισσότερο.

«Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου ότι θα έφτανα ως εδώ. Δεν θα μπορούσα να ζητήσω κάτι περισσότερο»

Πιστεύετε ότι το να ασχοληθείτε με την υποκριτική υπήρξε αναπόφευκτο;

Ξεκίνησα να βλέπω θέατρο από πολύ μικρή ηλικία, χάρη στην παρότρυνση της μητέρας μου. Πρέπει να ήμουν γύρω στα δέκα ή έντεκα όταν είδα το πρώτο μου έργο και η εμπειρία επέδρασε τρομερά έντονα επάνω μου. Έπειτα άρχισα να συμμετέχω σε παραστάσεις που ανεβάζαμε στο σχολείο, πιο μετά οι πανεπιστημιακές σπουδές επικεντρώθηκαν στο θέατρο και την υποκριτική και κάπως έτσι κατάλαβα ότι ο προορισμός μου θα ήταν μάλλον αυτός. Οπότε, για να απαντήσω στο ερώτημά σας, νομίζω ότι το κάλεσμα του ηθοποιού ήρθε αρκετά νωρίς για μένα.

Παρόλο που οι πρώτες σας δουλειές στο θέατρο προέκυψαν αρκετά γρήγορα, χρειάστηκε να περιμένετε καιρό μέχρι να επιχειρήσετε αντιστοίχως τα πρώτα βήματά σας στον κινηματογράφο;

Τίποτα δεν συνέβη αμέσως. Ευκαιρίες δε μου προσφέρονταν, πήγαινα σε ένα σωρό οντισιόν χωρίς αποτέλεσμα, για να συντηρήσω τον εαυτό μου άλλαζα συνεχώς δουλειές και ταυτόχρονα προσπαθούσα να μην απελπιστώ και να μην εγκαταλείψω τα πάντα. Βέβαια, ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος ηθοποιός είμαι που συνάντησε δυσκολίες στο ξεκίνημά του.

Εκδηλώνετε σταθερά μια αδυναμία στο να υποδύεστε χαρακτήρες τρωτούς, φορτωμένους αδυναμίες και ελαττώματα. Ποια είναι η έλξη που ασκούν τέτοιοι ήρωες επάνω σας;

Ποτέ δεν έθεσα ως σκοπό μου το να επιλέγω διφορούμενους χαρακτήρες ή «να ερμηνεύω σκυθρωπούς και βασανισμένους ανθρώπους», όπως τόσο συχνά με ρωτάνε κάποιοι δημοσιογράφοι. Ένιωθα ανέκαθεν να με ελκύουν οι ήρωες που αναγκάζονται, σε δεδομένη στιγμή της ζωής τους, να έρθουν αντιμέτωποι με τους φόβους και με τις αδυναμίες τους. Αυτοί είναι για μένα οι πιο ενδιαφέροντες ήρωες. Και ίσως, κατά κάποιο τρόπο, έτσι εξερευνούσα κι εγώ τις δικές μου ανασφάλειες.

Όταν καλείστε να ενσαρκώσετε έναν αρνητικό χαρακτήρα, πόσο εύκολο είναι να απενεργοποιήσετε τον προσωπικό σας ηθικό κώδικα και να τον προσεγγίσετε δίχως να τον κρίνετε;

Πρέπει να ξέρετε ότι ο ηθοποιός είναι ένας είδος δικηγόρου. Προσπαθεί πάντα να δει τη θετική πλευρά των ηρώων που ερμηνεύει. Δεν χρειάζεται να τους αγαπήσει, δεν χρειάζεται να τους δικαιολογήσει, αλλά δεν πρέπει και να τους κρίνει. Οφείλει να δείχνει κατανόηση. Γιατί κουβαλά ευθύνη για τον χαρακτήρα που αναλαμβάνει να απεικονίσει.

Κερδίσατε ένα Όσκαρ και συμμετείχατε κατά καιρούς σε δημοφιλείς ταινίες. Ωστόσο ουδέποτε αφήσατε τη φήμη να επέμβει στην προσωπική σας ζωή και παραμένετε σταθερά ένα ιδιωτικό άτομο.

Έχει να κάνει με το είδος του ανθρώπου που είμαι. Νιώθω άβολα όταν γίνομαι αντικείμενο της προσοχής και ανέκαθεν προσπαθούσα να διαφυλάξω τη διακριτικότητα που με χαρακτηρίζει. Από τη στιγμή που επιλέγεις να γίνεις ηθοποιός, βέβαια, υποχρεώνεσαι να βρίσκεις τρόπους ώστε να διαχειρίζεσαι κάθε φορά την έκθεση που θα λαμβάνεις. Η απόκτηση ενός Όσκαρ επέδρασε αναπόφευκτα στο να γίνω πιο εύκολα αναγνωρίσιμος. Από τη στιγμή, όμως, που εξακολουθώ να βγαίνω από το σπίτι μου και να περπατάω στο δρόμο καθημερινά, χωρίς να προσελκύω ιδιαίτερα τα βλέμματα επάνω μου και χωρίς να γίνεται θέμα, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Μέχρι στιγμής δεν έχει χρειαστεί να αναρωτηθώ τι θα έκανα αν μου συνέβαινε κάτι παρόμοιο με αυτό που γίνεται στους ηθοποιούς που απολαμβάνουν ευρύτατης φήμης. Γιατί ξέρω ανθρώπους οι οποίοι είναι πλέον αδύνατο να διάγουν την ζωή τους όπως την είχαν συνηθίσει.

Πόσες από τις νεανικές προσδοκίες που τρέφατε όταν ξεκινούσατε ως ηθοποιός θα λέγατε ότι κατορθώσατε να πραγματοποιήσετε στα χρόνια που μεσολάβησαν από τότε έως σήμερα;

Είκοσι χρόνια πριν δεν θα μπορούσα με τίποτα να φανταστώ ότι αυτή θα ήταν η ζωή που με περίμενε. Η μόνη προσδοκία που είχα ήταν να αποκτήσω εμπειρίες, να μου δοθούν οι συνθήκες που θα μου επέτρεπαν να δοκιμαστώ, να σπρώξω τον εαυτό μου ώστε να γίνεται καλύτερος. Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου ότι θα έφτανα ως εδώ. Δεν θα μπορούσα να ζητήσω κάτι περισσότερο.