Σίντνεϊ Πουατιέ (1927-2022): Ένα αντίο στον κύριό μας, με αγάπη - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:48
8/1

Σίντνεϊ Πουατιέ (1927-2022): Ένα αντίο στον κύριό μας, με αγάπη

Σίντνεϊ Πουατιέ (1927-2022): Ένα αντίο στον κύριό μας, με αγάπη

Ο εμβληματικός Σίντνεϊ Πουατιέ, πρωτοπόρος, ακτιβιστής και ο πρώτος μαύρος ηθοποιός με Όσκαρ ερμηνείας, πέθανε σε ηλικία 94 ετών.

Από τον Πάνο Γκένα

Πλήρης ημερών, έργων και συλλογικής εκτίμησης έφυγε ο Σίντνεϊ Πουατιέ, θρυλική φυσιογνωμία του αμερικανικού σινεμά και ηθοποιός που άνοιξε τον δρόμο σε έναν σύγχρονο διάλογο περί φυλετικών διακρίσεων στην κινηματογραφική βιομηχανία. Κοντολογίς, ο χαρισματικός Σίντνεϊ Πουατιέ μέσα από την τέχνη του κατάφερε να βάλει στον χολιγουντιανό χάρτη τους/τις «Πουατιέ» που δεν είχαν θέση μέχρι τότε.

Ο Πουατιέ γεννήθηκε στο Μαϊάμι και στην ηλικία των 19 έκανε το ντεμπούτο του στο Μπρόντγουεϊ με την «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη. Άμεσα μεταπήδησε στον κινηματογράφο, με πρώτη εμφάνιση στα 23 του με το «No Way Out» (1950) του Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς, ταινία που προτάθηκε για Όσκαρ Σεναρίου. Η ανάθεση του ρόλου του γιατρού, στόχου ρατσιστικής πλεκτάνης, στον άγνωστο Πουατιέ από τον Μάνκιεβιτς, βοήθησε να αλλάξει άρδην η εικόνα για τους μαύρους ηθοποιούς και ρόλους στο Χόλιγουντ. Η μεγάλη αποκάλυψη, όμως, έγινε πέντε χρόνια μετά με την «Ζούγκλα του Μαυροπίνακα» (1955) του Ρίτσαρντ Μπρουκς, την πρώτη συνάντηση του ροκ εντ ρολ με το σινεμά, στην οποία Σίντνεϊ Πουατιέ και Γκλεν Φορντ αποτυπώνουν ως μαθητής και δάσκαλος την αγανάκτηση μιας νέας γενιάς απέναντι στις συντηρητικές αγκυλώσεις του εκπαιδευτικού συστήματος. Η ταινία απέσπασε 4 υποψηφιότητες για Όσκαρ και σηματοδότησε την ανέλιξη του Πουατιέ.

Κερδίζοντας κύρος και ορατότητα, ο Πουατιέ συνέχισε με το «Edge of the City» του Μάρτιν Ριτ πρωταγωνιστώντας μαζί με τον Τζον Κασσαβέτη, και το 1958 ήρθε το «Όταν Σπάσαμε τις Αλυσίδες» (The Defiant Ones) του Στάνλεϊ Κρέιμερ. Στο ρόλο ενός μαύρου φυλακισμένου που βρίσκεται αλυσοδεμένος με τον λευκό αιχμάλωτο Τόνι Κέρτις, o Πουατιέ σχολιάζει μέσα από την καρτερική ερμηνεία του την αγένεια του περίγυρου. Η ταινία σημείωσε μεγάλη επιτυχία και χάρισε στον Πουατιέ την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ.

Στη συνέχεια ήρθαν τα «Porgy and Bess» στο πλάι της Ντόροθι Ντάντριτζ και η μεγαλειώδης ερμηνεία στο «A Raisin in the Sun» βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό της Λορέιν Χάνσμπερι, για το οποίο δεν προτάθηκε σκανδαλωδώς στα Όσκαρ. Σύντομα όμως η Ακαδημία θα διόρθωνε το λάθος. Το 1964 ο Σίντνεϊ Πουατιέ έγραψε ιστορία ως ο πρώτος μαύρος ηθοποιός που κερδίζει Όσκαρ Α' Αντρικού για τον ρόλο του στην ταινία «Λευκοί Άγγελοι, Μαύροι Άγγελοι» («Lilies of the Field») του Ραλφ Νέλσον. Θα χρειαζόταν δυστυχώς να περάσουν άλλα 38 χρόνια για να κερδίσει το αντίστοιχο Όσκαρ κάποιος άλλος μαύρος ηθοποιός, συγκεκριμένα ο Ντένζελ Γουάσινγκτον για την ερμηνεία του στην ταινία «Μέρα Εκπαίδευσης» του Αντουάν Φουκουά.

Έχοντας ήδη μία δεκαετία με κινηματογραφικές επιτυχίες και εν μέσω ραγδαίων κοινωνικών εξελίξεων σχετικά με την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων, ο μαύρος Πουατιέ επισφραγίζεται το 1967 ως ένας από τους μεγαλύτερους σταρ παγκοσμίως. Αιτία, το σερί τριών ρηξικέλευθων φιλμ: «Στον Κύριό μας με Αγάπη», «Ιστορία ενός Εγκλήματος» και «Μάντεψε Ποιος θα Έρθει το Βράδυ».

Στον «Κύριό μας με Αγάπη» του Τζέιμς Κλάβελ, ο Πουατιέ βρίσκεται στον αντίποδα της προγενέστερης «Ζούγκλας» τιθασεύοντας τους προκλητικούς μαθητές του, στην «Ιστορία ενός Εγκλήματος» του Νόρμαν Τζούισον χαστουκίζεται από έναν λευκό και...ανταποδίδει το χτύπημα (εδώ ακούγεται και το μνημειώδες «They call me Mister Tibbs!»), ενώ στο  «Μάντεψε Ποιος θα Έρθει το Βράδυ» του Στάνλεϊ Κρέιμερ ρίχνει το τοίχος του διαφυλετικού έρωτα.

Τα επόμενα χρόνια ο Πουατιέ απολαμβάνει εμπορική επιτυχία («Uptown Saturday Night», «Let’s Do it Again», «A Piece of the Action»), επιστρέφει ως «μαύρος Χριστός» στο «Brother John» του Τζέιμς Γκόλντστοουν και σκηνοθετεί το γουέστερν «Buck and the Preacher». Από το 1977 και για περισσότερα από δέκα χρόνια, θα βρεθεί αποκλειστικά πίσω από την κάμερα, παραδίδοντας μεταξύ άλλων το «Τώρα Δεν μας Σταματάει Τίποτα» (Stir Crazy, 1980) με τους Ρίτσαρντ Πράιορ και Τζιν Γουάιλντερ, το πιο επιτυχημένο εμπορικά φιλμ μαύρου σκηνοθέτη. Μπροστά από την κάμερα θα ξαναβρεθεί το 1988 με το «Shoot to Kill» του Ρότζερ Σπότισγουντ και το «Κατάσκοποι δίχως Πρόσωπο» μαζί με τον Ρίβερ Φίνιξ, αλλά καμία από τις παραπάνω δεν αποτέλεσε εμπορική/καλλιτεχνική επιτυχία. Η τελευταία του εμφάνιση στο σινεμά ήταν στο «Τσακάλι» του 1997 με τον Μπρους Γουίλις και τον Ρίτσαρντ Γκιρ.

Το 2001 ο Πουατιέ έλαβε τιμητικό Όσκαρ, το οποίο παρουσίασε ο Ντένζελ Γουάσινγκτον, το 2009 το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Μπαράκ Ομπάμα και το 2016 το Fellowship Award από τα BAFTA. Από το 1997 ως το 2007 ήταν Πρέσβης για λογαριασμό του νησιών Μπαχάμες (απ' όπου κατάγεται) στην Ιαπωνία.

Πρωτοπόρος, ακτιβιστής, ηθοποιός, σύμβολο. Το τι ήταν ο Σίντνεϊ Πουατιέ για το παγκόσμιο σινεμά και την μαύρη κουλτούρα είναι ανεκτίμητο. Το συνόψισε ιδανικά ο Ντένζελ Γουάσινγκτον, όταν κέρδισε το Όσκαρ του για την «Ημέρα Εκπαίδευσης»:

«Πάντα θα σε κυνηγώ, Σίντνεϊ. Θα ακολουθώ πάντα τα ίχνη των βημάτων σου. Και δεν προτιμώ να κάνω τίποτα άλλο, κύριε. Ο Θεός να σε έχει καλά».

 
ΤΑ ΠΙΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ταυτότητα και Επικοινωνία | Όροι Χρήσης
© 2024 - Κινηματογραφική Εταιρία Αθηνών