11:09
27/11

Η μελωδία της ειρωνείας: Αντίο στον θρυλικό μαέστρο του μιούζικαλ Στίβεν Σόντχαϊμ (1930-2021)

Το Μπρόντγουεϊ πενθεί έναν μέγιστο.

Ο Στίβεν Σόντχαϊμ, ο μουσικοσυνθέτης και στιχουργός των «Company», «Sweeney Todd», «Into the Woods», «A Little Night Music», «Sunday in the Park With George», μεταξύ άλλων, πέθανε σε ηλικία 91 ετών. Άφησε όμως πίσω του μία στιβαρή παρακαταθήκη αριστουργημάτων που ζωντάνεψαν το θεατρικό σανίδι (αλλά και την κινηματογραφική οθόνη) με λέξεις και μελωδίες που κανένας άλλος δεν είχε γράψει ποτέ. Διόλου τυχαία, ο άνθρωπος με τα περισσότερα Τόνι στην ιστορία του θεσμού, είχε κατακτήσει την αναγνώριση που του άρμοζε από το συνάφι και το κοινό εδώ και καιρό.

Ο Σόντχαϊμ αναμόρφωσε και καθόρισε το θεατρικό μιούζικαλ στην Αμερική, μετατοπίζοντας την θεματική και την φόρμα του, μπολιάζοντας το είδος με τις πιο αναπάντεχες επιρροές. Θρασύς και διαολεμένα εμπνευσμένος στον στίχο, άψογος μελωδός που εντρυφεί στην ψυχοσύνθεση του χαρακτήρα και μαέστρος της απρόσμενης πλοκής, ο Σόντχαϊμ δεν ενδιαφερόταν για ευκολομουρμούριστα τραγούδια και μεγάλο θέαμα.

Εντούτοις, έγραψε έργα που εμπνέονται από τον Μπέργκμαν ( το «A Little Night Music» βασίζεται στο «Χαμόγελα Καλοκαιρινής Νύχτας» του 1955) και τον Αριστοφάνη («Βάτραχοι»), σκοτεινά παραμύθια που δίνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κακιά μάγισσα και μιλούν για ατεκνία και απιστία («Into the Woods») και κωμικές περιπέτειες με πρωταγωνιστή τον φιλόσοφο Πλαύτο («A Funny Thing Happened on the Way to the Forum»), έδωσε χώρο στον ιμπρεσιονισμό («Sunday in the Park With George»), στα φονικά ένστικτα («Assassins»), στον... κανιβαλισμό («Sweeney Todd») και ύψωσε έναν κοινωνικό καθρέφτη με το  γλαφυρό «Company».

Στον Σόντχαϊμ οφείλουμε τους στίχους του σαρωτικού «Gypsy» και το ιδιοφυές λιμπρέτο του «West Side Story» (με την ανυπέρβλητη μουσική του Λέοναρντ Μπέρνσταϊν), λέξεις που έθιγαν θέματα μειονοτήτων και αστυνομικής βίας 60+ χρόνια πίσω (και φανταστείτε πως δέχτηκε απρόθυμα την δουλειά, αλλά τον παρακίνησε ο μέντοράς του Όσκαρ Χάμερσταϊν - «Η Μελωδία της Ευτυχίας», «Οκλαχόμα» κ.α.). Στον Σόντχαϊμ οφείλουμε μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες των «ιερειών» του Μπρόντγουεϊ Μπερναντέτ Πίτερς και Πάτι Λουπόν. Στον Σόντχαϊμ οφείλουμε το «Send in the Clowns».

Βραβευμένος με τα περισσότερα Τόνι (9 και ένα τιμητικό) στην ιστορία του θεσμού, 8 Γκράμι και Πούλιτζερ (για το «Sunday in the Park»), ο Σόντχαϊμ κέρδισε το Όσκαρ Τραγουδιού για το «Sooner or Later» που ερμήνευσε η Μαντόνα στο πολύχρωμο «Dick Tracy» του Γουόρεν Μπίτι το 1990 (με τον Μπίτι είχαν συνεργαστεί και για τη μουσική του «Reds») και είδε δυο από τα έργα του να αποδίδονται αριστουργηματικά στο σινεμά, το «West Side Story» (1961) των Τζερόμ Ρόμπινς, Ρόμπερτ Γουάιζ (αν και ο ίδιος δεν συμπαθούσε την μεταφορά) και το «Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street» (2007) του Τιμ Μπέρτον.

Μία από τις πιο πρόσφατες κινηματογραφικές διασκευές έργου του που μπορείτε να αναζητήσετε είναι το «Into The Woods» (2014) του Ρομπ Μάρσαλ (με λαμπερό καστ, αλλά επίπεδη σκηνοθεσία), ενώ σε λίγες εβδομάδες αναμένεται η εκδοχή του «West Sde Story» από έναν άλλο μαέστρο, τον Στίβεν Σπίλμπεργκ. Παράλληλα, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ έχει ανακοινώσει την μεταφορά του «Merrily We Roll Along», μία φιλόδοξη α λα «Boyhood» απόδοση του έργου του Σόντχαϊμ που παρακολουθεί μία σχέση σε βάθος 20ετίας, κάτι που ο Λινκλέιτερ αναμένται να ακολουθήσει κατά γράμμα με πρωταγωνιστικό δίδυμο τον Μπεν Πλατ και την Μπίνι Φέλντσταϊν.

Για έναν μεγάλο του μουσικού θεάτρου τα λόγια είναι φτωχά και άτονα. Ας μιλήσουν για λογαριασμό του, τα τραγούδια του. Και τι τραγούδια...