Νοτιάς

Από τη μέρα που εμφανίζονται στον Σταύρο (Γιάννης Νιάρρος) τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, φουντώνει και η επιθυμία του να λέει ιστορίες με έναν δικό του, ανατρεπτικό τρόπο. Έτσι, κάθε σχετική απογοήτευση πυροδοτεί και μία ιδιότυπη παρέμβαση στους ακλόνητους μύθους μιας χώρας που έχει μάθει να πορεύεται από το «ιερό» τους καύσιμο. Κι ενώ οι γονείς του Σταύρου (Μαρία Καλλιμάνη και Ταξιάρχης Χάνος) ανησυχούν για την αχαλίνωτη φαντασία του, η οποία καθορίζει την πορεία και τα όνειρά του από την παιδική ως τη νεαρή ηλικία των 23, εκείνος θα δει τον έρωτα και την επινοητικότητά του να τον οδηγούν αρχικά στην τέχνη της φωτογραφίας και στη συνέχεια του κινηματογράφου.

Δώδεκα χρόνια μετά την άφταστη επιτυχία της «Πολίτικης Κουζίνας», την πιο εμπορική ελληνική ταινία της τελευταίας εικοσαετίας, με οκτώ βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και διανομή σε περισσότερες από σαράντα χώρες, ο Τάσος Μπουλμέτης επιστρέφει με ένα φιλμ που επιχειρεί να διαβάσει την Ελλάδα των δεκαετιών ‘60, ‘70 και ‘80 με ένα τρόπο διττό. Κάπου ανάμεσα στη αναδομημένη αλήθεια εκείνων των καθοριστικών για τη χώρα μας χρόνων, ο «Νοτιάς» βλέπει τον τόπο αυτό σαν ένα πεδίο ατέλειωτου ανατρεπτικού παραμυθιού, ρομαντικού και απαισιόδοξου ταυτόχρονα, μέσα από το φίλτρο μιας γλυκόπικρης κομεντί.

Την ίδια στιγμή ωστόσο, ο Μπουλμέτης προσεγγίζει την ιστορία του κεντρικού του ήρωα με γνώμονα μια άκρως ενδιαφέρουσα προσέγγιση του μυθολογικού στοιχείου, ένα δομικό και συνάμα ιδιοσυγκρασιακό συστατικό ενός λαού το οποίο τον περιβάλλει, τον μπερδεύει και συχνά τον καταδυναστεύει. Με άλλα λόγια, για τον «Νοτιά» η σημερινή Ελλάδα είναι τίποτα άλλο παρά αδιαχώρητα στρώματα ιστορίας και μυθολογίας, πάνω στα οποία επικάθονται νέα, εξίσου παραλλαγμένα από ό,τι ορίζει η πραγματικότητα.

"για τον «Νοτιά» η σημερινή Ελλάδα είναι τίποτα άλλο παρά αδιαχώρητα στρώματα ιστορίας και μυθολογίας, πάνω στα οποία επικάθονται νέα, εξίσου παραλλαγμένα από ό,τι ορίζει η πραγματικότητα."

Από τα χρόνια πριν τη χούντα ως τη μεταπολίτευση και την επερχόμενη «αλλαγή» του ΠΑΣΟΚ (πάνω στην οποία στήνεται κι ένα από τα πλέον εμπνευσμένα χιουμοριστικά στιγμιότυπα της ταινίας), ο «Νοτιάς» λειτουργεί ως ένα πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στο φορτωμένο αφηγήσεις συλλογικό μας ασυνείδητο και τη συνειδητοποίηση που διέπει η μακρά πορεία ενηλικίωσης του Σταύρου. Μία διαδικασία ανάλαφρα ιδωμένη αν και πικρή στη βάση της, οι ερωτικές ματαιώσεις της οποίας παραλληλίζονται με τις οδυνηρές (αν και κωμικοτραγικά δοσμένες εν προκειμένω) διαψεύσεις της γενιάς της μεταπολίτευσης.

Αισθητικά προσεγμένη και ακριβή στο μάτι η παραγωγή, επιστρατεύει μέχρι και εκτεταμένα ψηφιακά εφέ προκειμένου να αναπαραστήσει μία διαφορετική ανάγνωση πάνω στην έκβαση του Τρωικού πολέμου ή το χορό του Ζαλόγγου, κατά τις φαντασιακές επιταγές ενός νέου που αντιμετωπίζει την πραγματικότητα και το πλέγμα μύθων που την περιβάλλει αναθεωρητικά, ως μία αυθόρμητη και επουλωτική απάντηση στο τραύμα του έρωτα. Σε όλους τους επιμέρους τομείς της παραγωγής, ωστόσο, έχει δοθεί ιδιαίτερη φροντίδα, από το ενδυματολογικό κομμάτι (Εύα Νάθενα) ως τη διεύθυνση φωτογραφίας (Σίμος Σαρκετζής) και τη μουσική επένδυση που επιμελήθηκε ιδανικά η Ευανθία Ρεμπούτσικα, ενώ η πολύτιμη εμπειρία του Γιώργου Μαυροψαρίδη στο μοντάζ σφιχτοδένει αφηγηματικά το όλο εγχείρημα. Από κει και πέρα, αξιόλογη δουλειά έχει γίνει και στη διανομή των ρόλων (Σωτηρία Μαρίνη), οι οποίοι φιλοξενούν ένα πλούσιο καστ αποτελούμενο πλην των τριών πολύ καλών πρωταγωνιστών που προαναφέρθηκαν από τους Θέμη Πάνου, Ερρίκο Λίτση, Όμηρο Πουλάκη, Μελισσάνθη Μαχούτ, Χαρά Μάτα Γιαννάτου και Ζωζώ Σαπουντζάκη. Ειδική Μνεία αξίζει εδώ στον Αργύρη Ξάφη ο οποίος υποδύεται μοναδικά έναν ανερχόμενο πασόκο, που από σουλούπι θυμίζει τρομερά Χάρη Καστανίδη στα πολιτικά μικράτα του.

Για να ζωντανέψει επαρκώς, ωστόσο, η ιστορία που για χρόνια κυοφορούσε και συνέθετε ο Μπουλμέτης, απαιτήθηκε από μέρους του η εμμονή στη λεπτομέρεια όχι μόνο στο αναπαραστατικό σκηνικό, αλλά κυρίως σε ό,τι αφορά τους πολλούς χαρακτήρες που ο ίδιος επινόησε. Και το ευτύχημα για το «Νοτιά» είναι πως ο σκηνοθέτης του προσεγγίζει τις όποιες αποχρώσεις προλαβαίνουν να πάρουν οι αλληλοεμπλεκόμενες θεματικές του (έρωτας, ιστορία, μυθολογία, πολιτική, ιδεολογία, οικογένεια) με έναν τρόπο εύληπτο αλλά όχι νοηματικά και συμβολικά ισοπεδωτικό, κατά τα πρότυπα δηλαδή ενός τίμιου και ψυχαγωγικού λαϊκού σινεμά, ενώ παράλληλα καταθέτει ιδιαίτερη προσπάθεια προκειμένου να ταλαντώσει από το ασφαλές σημείο ισορροπίας τους που λέγεται στερεοτυπία, τους περισσότερους από τους χαρακτήρες της ταινίας, ανεξάρτητα από το φιλμικό χρόνο που καταλαμβάνει ο καθένας τους.