8:44
14/7

Χάρι Ντιν Στάντον: The trouble with Harry

Το imdb.com του δίνει γύρω στους 197 τίτλους ταινιών. Ο ίδιος, πριν από μερικά χρόνια, μιλούσε για 200-250. Ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς ηθοποιούς του σινεμά των τελευταίων 60 χρόνων. Τη μορφή του, στην οποία δεν έδωσαν ποτέ σημασία τα μέλη της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, γιατί δεν τον πρότειναν ποτέ για Όσκαρ, την ξέρουν οι πάντες. 

Ο Χάρι Ντιν Στάντον μεγάλωσε στη φτώχεια του μεγάλου Οικονομικού Κραχ, στην Αμερική των δεκαετιών του 1920 και του 1930. Ήταν γιος κουρέα-καλλιεργητή καπνού και μαγείρισσας. Γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου, στα βάθη του αμερικάνικου Νότου, το Γουέστ Ιρβάιν του Κεντάκι, απ' όπου η οικογένειά του σύντομα μετακόμισε βορειότερα, στο Γουάιτ Ροκ [...] Ο Στάντον, ο μεγαλύτερος από τρία αδέλφια δεν θυμόταν με ροδαλά χρώματα τα παιδικά χρόνια του. Πίστευε πως οι γονείς του δεν είχαν καλό γάμο, ότι η γαμήλια νύχτα τους δεν ήταν η ιδανικότερη και ότι ο ίδιος υπήρξε το αποτέλεσμά της. Η μητέρα του κάποτε του είπε ότι όταν ο Χάρι Ντιν ήταν βρέφος τον τρόμαζε στην κούνια, φορώντας μια μαύρη κάλτσα [...].

Μετά το τέλος του πολέμου, μετακόμισε στο Λος Άντζελες και κουτσά στραβά έπιασε δουλειά στην τηλεόραση, απ' όπου βρήκε κάποια στιγμή τον δρόμο του, αν και χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να βγει από την αφάνεια των μικρών ρόλων, η οποία όμως δεν τον ενόχλησε ποτέ.

Δεν έγινε ποτέ μεγάλος σταρ, όπως ο φίλος του Τζακ Νίκολσον, με τον οποίο μάλιστα είχε συγκατοικήσει για ένα διάστημα στα τέλη των '60s. «Αυτό κι αν ήταν ταξίδι», έλεγε για τη συγκατοίκησή τους, που διήρκεσε πάνω κάτω μια διετία. Παρέμειναν πιστοί φίλοι, όπως πιστός φίλος του παρέμεινε και ο Κρις Κριστόφερσον, τον οποίο ο Στάντον ήταν που έβαλε στην ταινία «Cisco Pike» [...].

Θα μπορούσε να γράφει κανείς ατελείωτες λέξεις για τα επεισόδια στην ζωή του Χάρι Ντιν Στάντον, όπως θα συνέβαινε με κάθε 90χρονο που έχει περάσει τόσες και τόσες ταινίες, με τόσες και τόσες σπουδαίες προσωπικότητες γύρω του, όπως ο Σαμ Πέκινπα και ο Μπομπ Ντίλαν στη «Μεγάλη Μονομαχία» ή ο Μάρλον Μπράντο στους «Φυγάδες του Μιζούρι».

Δεν παντρεύτηκε ποτέ και όταν θυμάται τις δυο φορές που έκανε πρόταση γάμου σε γυναίκες, συμπλήρωνε «ευτυχώς αρνήθηκαν». 

Στα 57 του έγινε για πρώτη φορά πρωταγωνιστής. Δεν ήταν μόνο το «Παρίσι, Τέξας» - αδιαμφισβήτητος σταθμός στην καριέρα του - αλλά και μια μικρή ταινία του Άλεξ Κοξ ονόματι «Repo Man», που μετά από χρόνια απέκτησε καλτ διαστάσεις. Και οι δυο ταινίες είναι παραγωγές του 1984 και τουλάχιστον στο «Παρίσι, Τέξας», ο Στάντον είχε μια σχετική αμηχανία, όχι επειδή τον φόβιζε ο πρωταγωνιστικός ρόλος, αλλά επειδή ήθελε την αποδοχή όλων. Ίσως να μην είναι και τόσο γνωστό ότι ο Βέντερς αρχικώς δεν ήθελε τον Στάντον, πιστεύοντας ότι είναι μεγάλος για το ρόλο. Μόνον όταν τον συνάντησε από κοντά, πρόσεξε την ευαισθησία του και όταν είδε ότι μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει για την ταινία συμφώνησε.

Στα 91 του παρέμενε στις επάλξεις. Το 2017 το «Twin Peaks» του Ντέιβιντ Λιντς, σκηνοθέτης που περισσότερο ίσως από κάθε άλλον εκτίμησε την persona του Στάντον, επέστρεψε, ενώ μέσα στη χρονιά κυκλοφόρησε και η ταινία ενός άλλου Λιντς, του Τζον Κάρολ Λιντς, σε σενάριο του Λόγκαν Σπαρκς που επί χρόνια υπήρξε βοηθός του Στάντον. Ο τίτλος της, που είναι και το όνομα του Στάντον στην ταινία, ταιριάζει πέρα για πέρα με όλο το ιστορικό του πρωταγωνιστή της «Lucky». (Άρθρο του Γιάννη Ζουμπουλάκη για το Περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ #242)

Ο Ντέιβιντ Λιντς έγραψε για το θάνατο του φίλου και συνεργάτη του:

«Ο μεγάλος Χάρι Ντιν Στάντον μας άφησε. Έφυγε άλλος ένας μεγάλος. Δεν υπάρχει κανένας σαν τον Χάρι Ντιν. 'Ολοι τον αγαπούσαν. Και είχαν καλό λόγο. Ήταν ένας σπουδαίος ηθοποιός (ίσως κάτι περισσότερο από σπουδαίος) και ένας υπέροχος άνθρωπος - ήταν απίστευτο να βρίσκεσαι μαζί του! Σίγουρα θα σας λείψει ο Χάρι Ντιν! Όλη μου η αγάπη όπου κι αν βρίσκεσαι τώρα».