13:23
30/4

Όταν το cinemagazine συνάντησε τον Λαρς Φον Τρίερ. Και του απηύθυνε τις δύσκολες ερωτήσεις!

Ο Λαρς Φον Τρίερ έχει γενέθλια κι εμείς κερνάμε την αποκλειστική συνέντευξη που έδωσε στον Λουκά Κατσίκα, μία μέρα μετά τον σάλο που δημιούργησε στις Κάννες με το «Σπίτι που Έχτισε ο Τζακ» (2018).

Συνέντευξη στον Λουκά Κατσίκα

Μέχρι και λίγα λεπτά πριν την προγραμματισμένη μας συνέντευξη είχα την ανησυχία ότι δεν θα γινόταν τελικά. Ο Λαρς φον Τρίερ εμφανίστηκε στις Κάννες εκτός συναγωνισμού, λιγομίλητος και βραδυκίνητος, με χέρια που έτρεμαν στην επίσημη πρεμιέρα της ταινίας του και ένα παρουσιαστικό αρκετά εύθραυστο, απόρροια μιας μακροχρόνιας αναμέτρησης του σκηνοθέτη με την κατάθλιψη. Κατόπιν αυτών των δεδομένων, δεν θα ήταν παράλογο αν αποφάσιζε τελευταία στιγμή να αποσυρθεί από κάθε κουβέντα του με δημοσιογράφους.

Κι όμως όχι. Μεσημέρι, σε μια ήσυχη γωνιά μιας βίλας που αγνάντευε από ψηλά την πόλη, ο Λαρς φον Τρίερ περίμενε καθισμένος, σχεδόν σε πλήρη ακινησία, με μια σειρά από μπουκαλάκια εμφιαλωμένου νερού μπροστά του. Μιλούσε αργά και με αρκετές παύσεις, με φωνή χαμηλή και στρέφοντας σπάνια το βλέμμα στον συνομιλητή του. Παρ' όλα αυτά η διαύγεια και το κοφτερό του χιούμορ ήταν παρόντα, αυτή τη φορά όμως συνοδεύονταν με μια προσοχή στις λέξεις που χρησιμοποιούσε, κυρίως στα σημεία όπου οι ερωτήσεις αφορούσαν τις διαβόητες δηλώσεις περί συμπάθειάς του για τον Χίτλερ που του στέρησαν για εφτά χρόνια την υποστήριξη και τη φιλοξενία του Φεστιβάλ Καννών. «Βρέθηκα για χρόνια παγιδευμένος μέσα σε ένα φρικτό αστείο», αναφέρει σχετικά. «Κάποια στιγμή πρέπει το αστείο να τελειώσει».

Ενδεχομένως να συμφωνούσα ότι το να σκοτώσεις 64 ανθρώπους θα μπορούσε να είναι ένα παράδοξο έργο τέχνης, αλλά σίγουρα δεν θα το υπέγραφα εγώ.

Πώς είναι να βρίσκεστε ξανά πίσω στις Κάννες; Αισθάνεστε ότι σας συγχωρούν;

Το πρόβλημα μου είναι ότι δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάτι να συγχωρεθεί. Σύμφωνοι, η διαβόητη συνέντευξη Τύπου του «Melancholia» ήταν ένα χάλι, και το χιούμορ που επιχείρησα να κάνω απέτυχε παταγωδώς. Αλλά θέλω να ρίξω το φταίξιμο στον συντονιστή της συνέντευξης, ο οποίος δεν με άφησε να ολοκληρώσω αυτό που ήθελα να πω. Οπότε κατέληξα να ισχυρίζομαι ότι είμαι ναζί, ενώ στην πραγματικότητα δεν είμαι κάτι τέτοιο!

Τι συνέβη λοιπόν στη συνέντευξη εκείνη; Τι ακριβώς παρερμηνεύτηκε;

Στην πραγματικότητα είχα αρχίσει να λέω την ιστορία για την μητέρα μου, η οποία στο νεκροκρέβατό της μου είπε πως ο άνθρωπος που για όλη μου τη ζωή θεωρούσα πως ήταν ο πατέρας μου, τελικά δεν ήταν ο πατέρας μου, οπότε δεν είχα πλέον καμία σύνδεση με την εβραϊκή οικογένεια που λάτρευα τόσο πολύ. Επομένως, ήταν ουσιαστικά η αρχή αυτής της ιστορίας κι εφόσον δεν είμαι καθόλου Εβραίος, αλλά Γερμανός, εμείς στην Δανία αποκαλούμε καμιά φορά ναζί τους Γερμανούς για πλάκα, αν και το αστείο είναι ομολογουμένως κακόγουστο. Συνεπώς πήγα να αστειευτώ για το ότι έμαθα πως δεν ήμουν τελικά Εβραίος, αλλά Γερμανός, άρα ναζί - βάσει του κακόγουστου δανέζικου χιούμορ.

Θεωρείτε ότι ο κίνδυνος να παρερμηνεύονται κάποιες χειρονομίες και δηλώσεις είναι ακόμα χειρότερος τώρα, επτά χρόνια μετά το δικό σας περιστατικό, καθώς βιώνουμε μια νέα εποχή πολιτικής ορθότητας;

Με απασχολεί πολύ το ζήτημα της πολιτικής ορθότητας. Πιστεύω ότι είναι ένα ολίσθημα της δημοκρατίας και ένα πλήγμα ενάντια στην ελευθερία του λόγου, της οποίας είμαι μεγάλος υποστηρικτής. Στην Δανία, για παράδειγμα, δεν είναι παράνομο να είσαι ναζί κι αυτό νομίζω ότι είναι φανταστικό γιατί μπορεί ο κόσμος να δει ότι το αξιοθρήνητο φασιστικό κόμμα που υπάρχει αυτή τη στιγμή εκεί δεν είναι τίποτε άλλο από μια χούφτα κακομοίρηδων οι οποίοι πηγαίνουν πέρα-δώθε. Προσωπικά, δεν έτυχε ποτέ και δεν υπάρχει περίπτωση να λογοκρίνω τον εαυτό μου. Ελπίζω όμως να μπορέσω να γυρίσω στην Δανία μετά από αυτή τη συνέντευξη και όχι να καταλήξω κρατούμενος στη Μασσαλία.

Τι βρήκατε ενδιαφέρον στην περίπτωση των κατά συρροή δολοφόνων ώστε να γυρίσετε μια ολόκληρη ταινία για έναν από αυτούς;

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι γυναίκες με τις οποίες έχω συνευρεθεί, κυρίως η πρώην σύζυγός μου, για ανεξήγητο λόγο γοητεύονταν από τους μανιακούς δολοφόνους. Δεν έχετε παρατηρήσει ότι οι περισσότεροι αναγνώστες μυθιστορημάτων με serial killers στον κόσμο είναι γυναίκες; Δεν ξέρω γιατί ισχύει αυτό, μπορεί να τους φαίνεται σκοτεινά σέξι με κάποιο τρόπο. Δεν το καταλαβαίνω. Η αλήθεια είναι, επίσης, πως έπρεπε να γράψω αυτήν την ταινία πολύ γρήγορα, γιατί έλειπαν χρήματα από τη Zentropa, την εταιρεία μου, κάτι το οποίο νομίζω πως είναι μια μόνιμη κατάσταση. Οπότε αν πεις ότι η καινούργια σου ταινία ασχολείται με τη δράση ενός μανιακού δολοφόνου, είναι πιο εύκολο να κερδίσεις το ενδιαφέρον των επενδυτών.