Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #21: Βραζιλία 2014, οι ήρωες από τη Σαμόα - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
12:47
12/7

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #21: Βραζιλία 2014, οι ήρωες από τη Σαμόα

Μικρές και μεγάλες ιστορίες που ενώνουν τον θρύλο με την πραγματικότητα, ντοκιμαντέρ που βλέπουν πέρα από τις γραμμές του γηπέδου, ποδοσφαιριστές-ηθοποιοί και η αθέατη σχέση του αθλήματος με την πολιτική. Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου μέσα από ένα κινηματογραφικό πρίσμα. 

Από τον Τάσο Μελεμενίδη

Σε εποχές που η υπερπροσφορά του θεάματος και ο τεράστιος αριθμός αγώνων σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο έχει μειώσει την επιρροή ενός και μόνο αποτελέσματος στο ευρύ κοινό, το 7-1 της Γερμανίας μέσα στη Βραζιλία είναι ίσως η μοναδική περίπτωση του 21ου αιώνα στην οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί άξια η φράση «σοκαριστικό». Λίγους μήνες πριν το Μουντιάλ, Βραζιλιάνοι παραγωγοί κυκλοφόρησαν την ταινία «Maracaná» η οποία υπενθύμιζε στους φιλάθλους της χώρας την εθνική τραγωδία του 1950 , κλείνοντας με την ελπίδα πως κάτι τέτοιες ιστορίες μπήκαν στο χρονοντούλαπο και δεν πρόκειται να επαναληφθούν. Και μετά ήρθαν οι Γερμανοί, που δυσκολεύτηκαν περισσότερο με την Αργεντινή στον τελικό αλλά έγιναν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που πήραν Μουντιάλ στην Αμερικανική ήπειρο. 

Πριν φτάσουμε στην τραγωδία του Μινεϊράο στο Μπέλο Οριζόντε, η Βραζιλία ανέλαβε να κάνει το δικό της «it’s coming home» φέρνοντας το ποδόσφαιρο στην πολυνίκη χώρα του Μουντιάλ και ευελπιστώντας σε έναν εντός έδρας θρίαμβο. Λίγο μετά την ανάληψη της διοργάνωσης, οι Βραζιλιάνοι παρουσίασαν ακόμη έναν εντυπωσιακό φάκελο, που μετά τη FIFA γοήτευσε και τη ΔΟΕ, παίρνοντας έτσι και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016. Με προεξέχουσα προσωπικότητα αυτή του Πελέ, η χώρα θα φιλοξενούσε τα 2 μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα του πλανήτη με διαφορά μόλις δύο χρόνων, κάτι που αντιμετωπίστηκε με δυσφορία αρχικά από τους πολίτες που έβλεπαν την οικονομική ανισότητα να μεγαλώνει και τη χώρα ουσιαστικά να διαιρείται σε μια ζάμπλουτη ελίτ που ζει εις βάρος της πλειοψηφίας του πληθυσμού. 

Κάποια στιγμή όμως η δυσφορία μετατράπηκε σε ταραχές. Το ντοκιμαντέρ «Junho: O Mês que Abalou o Brasil» κυκλοφόρησε μόλις λίγες μέρες πριν την πρώτη σέντρα και ήταν αφιερωμένο στον καυτό Ιούνιο του 2013 όταν μια σειρά συνεχών αυξήσεων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ήταν το casus belli για τους δυσαρεστημένους πολίτες που βγήκαν στους δρόμους και διαδήλωσαν ανοιχτά πια κατά του Μουντιάλ και των Ολυμπιακών Αγώνων που με τον τρόπο τους προωθούσαν μια εντελώς διαστρεβλωμένη εικόνας της χώρας στους τουρίστες. Το τεταμένο κλίμα δε σταμάτησε ακόμη και στη διάρκεια του Μουντιάλ, με νέες διαδηλώσεις να καταγράφονται πλέον ευκολότερα με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και να δημιουργούν την εικόνα 2 παράλληλων κόσμων στο ίδιο σημείο.

Ακόμη πιο δηκτικό κατά της FIFA ήταν ένα ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά, το «The March of the White Elephants» που έπαιρνε ως παράδειγμα τα 2 τελευταία Μουντιάλ (Ν. Αφρική και Βραζιλία) και αποδομούσε με κάθε λεπτομέρεια το επιχείρημα της FIFA ότι τα πανάκριβα στάδια είναι επενδύσεις και πως το φαινομενικά δυσβάσταχτο κόστος των διοργανώσεών της επιστρέφει στο τέλος πολλά περισσότερα στη διοργανώτρια χώρα. Δείχνοντας με αποδείξεις πως η ζωή στις 2 χώρες αλλά και στις περιοχές γύρω από τα στάδια δεν έγινε καλύτερη, το έργο του δημοσιογράφου Κρεγκ Τάνερ ήταν μια αρκετά δυναμική προσθήκη στις 2 αντιμαχόμενες πλευρές που υπήρχαν πλέον. Αυτές όμως δεν μάλωναν απαραίτητα για το ποδόσφαιρο, αλλά για τη χρήση του από την εξουσία, αφού το ίδιο το παιχνίδι εξακολουθεί να τροφοδοτεί υπέροχες ιστορίες υπέρβασης. 



Το απολαυστικό «Next Goal Wins» (θέμα και της νέας ταινίας του Τ.Γουαϊτίτι με τον Μ.Φασμπέντερ) είναι μια από αυτές και ένα από τα ομορφότερα ντοκιμαντέρ με θέμα που μένει μέσα στις γραμμές του γηπέδου. Αντικείμενο της δουλειάς 2 Βρετανών, Μάικ Μπρετ και Στιβ Τζέιμσον, ήταν το κρατίδιο της Αμερικανικής Σαμόα, χαμένο στα μέσα του Ειρηνικού Ωκεανού, και πιο συγκεκριμένα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου του. Όταν κατάφερε να γίνει μέλος της FIFA ετοιμάστηκε για το πρώτο μεγάλο γεγονός, τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2002, τα οποία μετατράπηκαν σε εφιάλτη. Η ομάδα έχασε 31-0 από την Αυστραλία, το μεγαλύτερο καταγεγραμμένο σκορ σε επίσημη διοργάνωση της FIFA, ενώ έκλεισε μια σειρά 4 αγώνων με ρεκόρ 0-57. Τέσσερα χρόνια αργότερα, πάλι σε 4 ματς το ρεκόρ ήταν 1-29 (η Βανουάτου ήταν η χώρα που έφαγε το ιστορικό γκολ), ενώ το 2010 το κοντέρ έγραψε 1-38. Κάπου εκεί ξεκίνησε ένα μικρό θαύμα. Οι υπεύθυνοι της ομάδας φέρνουν στο νησί έναν Ολλανδό προπονητή, τον Τόμας Ρόνγκεν, με σκοπό να βάλει τις βάσεις για μια πιο ανταγωνιστική ομάδα, με μεγάλο όνειρο να πάει στη Βραζιλία. Από τον πάτο της βαθμολογίας της FIFA, η Αμερικανική Σαμόα κέρδισε στο πρώτο ματς των προκριματικών, έφερε ισοπαλία στο δεύτερο και έχασε την πρόκριση από την ισχυρότερη (και μεγαλύτερη πληθυσμιακά) Σαμόα με ήττα μόλις με 1-0. Το ντοκιμαντέρ περιγράφει την απίθανη περιπέτεια του Ρόνγκεν στο νησί, τις σπαρταριστές περιγραφές του ότι δεν είχε ξαναδεί τόσο χαμηλό επίπεδο τεχνικής στην καριέρα του και πως με κουράγιο και υπομονή κατάφερε να φτιάξει μια σχετικά ανταγωνιστική ομάδα. Τέσσερα χρόνια μετά το ντοκιμαντέρ, η χώρα μπορεί να μην πήγε ούτε στη Ρωσία, αλλά και πάλι οι συντριβές του παρελθόντος δεν επαναλήφθηκαν. 

Διαβάστε ακόμη: 
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #20: Ν. Αφρική (2010), ο πλαστός κόσμος της FIFA​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #19: Γερμανία (2006), η μάχη της κερκίδας

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #18: Ν. Κορέα/Ιαπωνία (2002), ο τελικός των φτωχών​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #17: Γαλλία 1998, ένα απλό παιχνίδι
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #16: ΗΠΑ 1994, η μοίρα των Εσκομπάρ
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #15: Ιταλία 1990, βρετανική επανάσταση​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #14: Μεξικό 1986, ο Μαραντόνα και οι άλλοι

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #13: Ισπανία 1982, το άθλημα που χωρίζει και ενώνει
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #12: Αργεντινή 1978, οι εξαφανισμένοι​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #11: Δ.Γερμανία 1974, εθνικός διχασμός

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #10: Μεξικό 1970, διακοπές διαρκείας
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #9: Αγγλία 1966, παιδιά και ηγέτες​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #8: Χιλή 1962, η χαρά του κόσμου​

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #7: Σουηδία 1958, η απόλυτη θεωρία συνωμοσίας
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #6: Ελβετία 1954, το θαύμα της Βέρνης 
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #5: Βραζιλία 1950, το έγκλημα του Μπαρμπόζα​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #4: Παταγονία 1942, το Μουντιάλ που δεν έγινε ποτέ. Ή μήπως έγινε; 

Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #3: Γαλλία 1938, το χαμένο φιλμ και η ντροπή της FIFA
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #2: Ιταλία 1934, η ομάδα-θαύμα που αγάπησαν οι διανοούμενοι​
Μουντιάλ στο ΣΙΝΕΜΑ #1: Ουρουγουάη 1930, ταξίδι στο Νέο Κόσμο