2046

«Ήταν συγγραφέας. Πίστεψε ότι έγραφε για το μέλλον, αλλά στην πραγματικότητα μιλούσε για το παρελθόν». Πράγματι, το «2046» ξεκίνησε ως ένα φουτουριστικό σχέδιο, μία φανταστική προβολή του Χονγκ Κονγκ πενήντα χρόνια μετά την ενσωμάτωσή του στη «μητέρα» Κίνα, ένα διάστημα στο οποίο τίποτε δεν θα άλλαζε σ' αυτό το θύλακα του δυτικού πολιτισμού. Και όμως, το τελικό αποτέλεσμα νοσταλγεί την ρομαντική εικόνα του κοσμοπολίτικου λιμανιού στην ταραγμένη δεκαετία του '60, ενώ μια σειρά από επίκαιρα, βγαλμένα από τις βίαιες διαδηλώσεις του 1968, μοιάζουν να έρχονται δυνητικά από το μέλλον. Στην πορεία αυτή, η καταληκτική ημερομηνία έγινε ο αριθμός του δωματίου που κάποτε στέγασε έναν ατελέσφορο έρωτα και τελικά, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ο τερματικός προορισμός ενός μυστηριώδους τρένου, ένα υπερτοπικό μέρος όπου τίποτε δεν αλλάζει και όπου οι άνθρωποι ταξιδεύουν για να ξαναβρουν τις χαμένες αναμνήσεις τους.

Το ίδιο το μέλλον, τελικά, δεν μπορεί παρά να είναι φτιαγμένο από το παρελθόν, να τροφοδοτείται αδιάκοπα από αυτό, μετατρέποντας το σήμερα σε χθες. Οι ταινία του Καρ-Γουάι συνιστούν ίσως το καλύτερο παράδειγμα. Το «2046» θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί τη συνέχεια του «Days of Being Wild», η οποία δεν γυρίστηκε ποτέ. Αποτελεί, άλλωστε, ως ένα βαθμό το δεύτερο μέρος ή καλύτερα μια ανάμνηση της «Ερωτικής Επιθυμίας», με την οποία μοιράζεται τον κεντρικό χαρακτήρα. Οι τέσσερις γυναίκες που σημαδεύουν τη ζωή του επαναλαμβάνουν το ίδιο μοτίβο, αποτελούν παραλλαγές του ίδιου ανεκπλήρωτου έρωτα. «Οι μνήμες είναι ίχνη από δάκρυα που κυλούν», διαβάζουμε σ' έναν από τους μεσότιτλους. Οι αναμνήσεις μπορούν μόνο να φυλαχτούν, αλλά δεν μπορούν να επαναληφθούν, τα πράγματα δεν μπορούν να συμβούν ποτέ με τον ίδιο τρόπο, έστω και αν κάποιοι πιστεύουν οτι επαναλαμβάνονται. Ο Τσόου προσπαθεί να τους ξεφύγει και θυμάται όλο και περισσότερο.

Μαθαίνουμε ότι κανείς από τους επιβάτες που πήραν το τρένο για το 2046 δεν επέστρεψε ποτέ. Εκτός από έναν. Ο σκηνοθέτης Καρ-Γουάι επέστρεψε από εκεί, για να ξεδιπλώσει μπροστά στα έκθαμβα μάτια μας μια εκστατική όπερα για τη μνήμη, μια οπτική εξτραβαγκάντζα φτιαγμένη από τα σκόρπια υλικά της. Πόζες, χειρονομίες, φιλιά, δωμάτια, ένα κρεβάτι, ατέλειωτα τσιγάρα, ίχνη από κραγιόν, ο ήχος από τα βήματα του αγαπημένου, ένα τραγούδι που παίζει και ξαναπαίζει, μια παραμονή Χριστουγέννων. Αυτό είναι το υπέροχο, «άδειο» για πολλούς σύμπαν του, αυτά τα μικρά «ανόητα πράγματα που θυμίζουν εσένα» όπως λέει κάποιος στίχος. Ταυτόχρονα φαίνεται να κλείνει εδώ ένα μεγάλο δημιουργικό κύκλο, καθώς ανακεφαλαιώνει εντυπωσιακά, αλλά χωρίς κανενός είδους έπαρση, όλη τη μέχρι τώρα καριέρα του, μετατρέποντας το «2046» σ' έναν ευφυή συνδετικό ιστό της θεματολογίας του, των εμμονών του, των ηρώων του. Το κατακερματισμένο του κομψοτέχνημα γίνεται το ιδανικό όχημα για την πιο μύχια εξομολόγηση, ο κούφιος κορμός του δέντρου στον οποίο ο μέγιστος στιλίστας ψιθυρίζει για να μοιραστεί όλα τα πολύτιμα μυστικά του, μια μικρή κιβωτός από ανεξίτηλες εικόνες με αποδέκτες τον καθένα μας ξεχωριστά. Αυτό δεν ήταν πάντα το σινεμά, μια μικρή συνωμοσία ανάμεσα σε δύο ανθρώπους; Για εσάς, άραγε, τι σημαίνει το 2046;