Oι Φύλακες του Γαλαξία 3

Είναι πολλά τα αίτια της …υπαρξιακής κρίσης που πλήττει το MCU στη μετά «Endgame» εποχή, αλλά δεν θα αναλυθούν εδώ, καθώς οι «Φύλακες του Γαλαξία» βρίσκονται στο απυρόβλητο. Το περιθωριακό alter ego των «Εκδικητών», μια ομάδα από απόβλητους ήρωες με αρχηγό των Star Lord, λειτουργεί μέσα στα χρόνια σαν υπο-franchise μέσα στο franchise. Kάποιοι από τους χαρακτήρες παίζουν μεν σημαντικό ρόλο στην επονομαζόμενη «Ιnfinity Saga», αλλά οι δικές τους περιπέτειες διατηρούν την αυτονομία τους.

Το παράδοξο, δε, είναι ότι ο Τζέιμς Γκαν, που ανέλαβε τη σκηνοθεσία των «Φυλάκων», γύρισε στο πλαίσιο του ΜCU τις καλύτερες ταινίες της καριέρας του. Μέχρι πρότινος ήταν ένας ταλαντούχος σινεφίλ «κάφρος», με το «Slither» να έχει εικονογραφία συγγενή με την πρώτη περίοδο του Κρόνενμπεργκ ή το «Society» του Μπράιαν Γιούζνα, αλλά ούτε υποψία δεύτερου επιπέδου ανάγνωσης,  και το «Super» να αποτελεί μια λιγότερο έξυπνη από όσο θα ήθελε να πιστεύει απόπειρα αποδόμησης του υπερηρωικού genre – δεν είναι τυχαίο που σε μια εποχή που το είδος έχει θεριέψει, ελάχιστοι το μνημονεύουν. Υπό τη στέγη της Marvel, ο Γκαν απέκτησε τα μέσα παραγωγής, βρήκε το υλικό, είχε κι ένα χαλινάρι που τον ωφέλησε, ενώ εξελίχθηκε και ως δραματουργός: από τις εξυπνάδες και την ελαφρότητα της πρώτης ταινίας, περάσαμε σε μια πιο ισορροπημένη δεύτερη, με ένα συγκινησιακό κρεσέντο δίχως αντίπαλο στο MCU.

Στο φινάλε της δεύτερης ταινίας  εντοπίζεται, επιτέλους, η πραγματική πατρική φιγούρα για τον Star Lord και ολοκληρώνεται η προβληματική της ιστορίας γύρω από την οικογένεια – ανεξάρτητα από αυτό που θα σας πουν, δεν την κάνει απαραίτητα το αίμα. Στους τρίτους «Φύλακες» το σενάριο  ανοίγει την πόρτα της υπέρτατης πατρικής φιγούρας, εκείνης του Θεού-Δημιουργού, ενσωματωμένης στο πρόσωπο ενός οιονεί Θεού με παλαιοδιαθηκικό φρόνημα, αφήνοντας την εντύπωση μιας (ακόμα πιο) ενδιαφέρουσας θεματικής διεύρυνσης. Ο Γκαν αφήνει αυτή την πόρτα μισάνοιχτη και αποφασίζει κάπου στη μέση να ανοίξει μια άλλη, εκείνη του απογαλακτισμού, που μπορεί μεν να διατηρεί μια θεματική σύνδεση με όσα προηγήθηκαν, ως το (φυσικό) επόμενο στάδιο της ιστορίας,  αλλά αναδεικνύει κι ένα βασικό πρόβλημα της τρίτης ταινίας: μοιάζει λιγότερο στοχευμένη, όσον αφορά το τι θέλει να πει, χώρια που δεν διαθέτει την αφηγηματική σιγουριά των δύο προηγούμενων.

Από την άλλη, αν κρίνουμε από την «Κβαντομανία», που επιχείρησε να επαναφέρει το MCU στις εργοστασιακές ρυθμίσεις, ίσως να είναι η τελευταία φορά που βλέπουμε έναν δημιουργό να κάνει ό,τι θέλει μέσα στο franchise, να παραγγέλνει πχ. σκηνογραφία…κρονενμπεργκικής λογικής, να έχει παύσεις και δραματικές σιωπές, να χρησιμοποιεί τη μουσική όπως πρέπει να ακούγεται στο (εμπορικό) σινεμά και όχι σαν χαλί στο σουπερμάρκετ, να παραδίδει, εν ολίγοις, μια ταινία που φέρει το στίγμα και την υπογραφή του δημιουργού της, αντί το γενικό όραμα να υποτάσσεται στον…αλγόριθμο του franchise. Μακάρι να αποδειχτούμε ψεύτες, αλλά ίσως αυτός ο συγκινητικός αποχαιρετισμός στα όπλα του φινάλε να σηματοδοτεί κι έναν πλήρη αποχαιρετισμό στη δημιουργική ανεξαρτησία, που (πολύ κακώς) φάνηκε να θεωρείται υπαίτια για την χλιαρή υποδοχή της επονομαζόμενης Τέταρτης Φάσης του MCU, ενώ τα αίτια είναι πρωτίστως επιχειρηματικά και συνοψίζονται στην υπερπροσφορά, τον παρεπόμενο κορσεμό, αλλά και στις αρνητικές επιδράσεις της εφαρμογής της τηλεοπτικής λογικής στο σινεμά – ο κόσμος περιμένει πια να δει την κεντρική ιστορία να τρέχει και αντιλαμβάνεται την αυτονομία ως επεισόδιο «filler».

Ο Τζέιμς Γκαν, στο μεταξύ, την κάνει για άλλα διευρυμένα σύμπαντα, αναλαμβάνοντας την (πολλοστή) επανεκκίνηση του σύμπαντος της DC και έχοντας αφήσει πίσω του τρεις ψυχαγωγικές, γλυκύτατες ταινίες, με ζηλευτές tracklist – εδώ ακούγονται, μεταξύ άλλων, Radiohead, Faith No More, Rainbow, Florence and the Machine και Μπρους Σπρίνγκστιν. Ίσως, βέβαια, οι δρόμοι του με αυτούς τους χαρακτήρες να διασταυρωθούν ξανά και μάλιστα νωρίτερα από όσο υπολόγιζε. Αν η πτωτική εισπρακτική πορεία των υπερηρωικών παραγωγών συνεχιστεί, η κινηματογραφική μεταφορά του «DC εναντίον Marvel», εκείνου του μεγάλου κομιξάδικου event των '90s, θα καταλήξει μονόδρομος.