Το σινεμά πάει στο μοναστήρι: 13 ταινίες για την πίστη - ή και την πρόκληση - αφιερωματα , photo gallery || cinemagazine.gr
ΒΡΙΣΚΕΣΤΕ ΕΔΩ: ΑΡΧΙΚΗ / ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ / PHOTO GALLERY
9:11
15/11

Το σινεμά πάει στο μοναστήρι: 13 ταινίες για την πίστη - ή και την πρόκληση

«Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης» (Francesco, giullare di Dio, 1950) του Ρομπέρτο Ροσελίνι
«Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης» (Francesco, giullare di Dio, 1950) του Ρομπέρτο Ροσελίνι

Με αφορμή την «Benedetta» του Πολ Βερχόφεν που έρχεται στις αίθουσες αυτή την Πέμπτη, θυμόμαστε μερικούς τίτλους από μια πλειάδα «μοναστηριακών» κινηματογραφικών ετικετών. Γελώντας και λιγάκι που κοντά τριάντα χρόνια μετά το «Βασικό Ένστικτο», αυτός ο Ολλανδός μας απασχολεί ακόμα με τον ίδιο τρόπο.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Κοιτάς γύρω σου και όλα μοιάζουν διαφορετικά: Ο καιρός, το κλίμα, η δημοσιογραφία, οι ταινίες, τα social media, μια πανδημία, το εμβόλιό της. Κι έξαφνα μια ταινία του Πολ Βερχόφεν. Με κάτι λεσβίες μοναχές σ' ένα μοναστήρι του πάθους και της πίστης. λέμε τώρα. Κι ακόμα πιο έξαφνα όλοι σε λίγο θα μιλούν γι' αυτό. Θα αρχίσουν συζητήσεις περί βλασφημίας, περί πίστης κι απιστίας, περί προβοκάτσιας, περί λογοκρισίας, περί αφορισμών, οπωσδήποτε περί σεξ τρισκατάρατου. Και λες μα που είναι τα εξώφυλλα, που είναι το ΚΛΙΚ, που είναι η Βάνα, η Σάρον, τα σταυροπόδια. (Μετά ηρεμείς, ξέρεις ότι «ο  καιρός, το κλίμα, η δημοσιογραφία, οι ταινίες, τα social media, μια πανδημία, το εμβόλιό της» είναι όντως εδώ, οι ειδήσεις δεν κρατούν όσο άλλοτε και τα νέα παλιώνουν με την πληκτρολόγησή τους, ότι η ροπή μας να τσακωνόμαστε είναι χειρότερη από ποτέ - αλλά όχι χειρότερη απ' ότι προσεχώς).

Ωστόσο η «Benedetta» είναι εδώ - ο υπογφράφων δεν την έχει δει ακόμα για να σας έλεγε μια γνώμη - κι αφού είναι εδώ εμείς θυμόμαστε μερικές μόνο ταινίες, από μια πλειάδα πραγματική που έχει πλεύσει στην ιστορία του σινεμά, που περιτριγύριζαν τα μοναστήρια (προσοχή, όχι τις εκκλησίες), που αφηγήθηκαν ταινίες μοναχών, συνήθως γυναικών μοναχών να λέμε την αλήθεια (ανδρική υπόθεση το σινεμά στα παλιά τα χρόνια, ανδρικό το βλέμμα του) και ενίοτε ήταν πραγματικά καλές ταινίες.

Προφανώς στη λίστα που ακολουθεί υπάρχει το αριστούργημα που εξαναγκάζει όλες τις υπόλοιπες να χωρέσουν στην ταξινόμηση της «καλής ταινίας». Υπάρχουν όμως κοσμήματα εδώ: Η πρώτη ταινία του Ρομπέρ Μπρεσόν (Οι Άγγελοι της Αμαρτίας, 1943), μια από τις ελάχιστες  φορές που ο σκηνοθέτης χρησιμοποίησε επαγγελματίες ηθοποιούς κι ένα δείγμα, ευθύτερο ίσως από κάθε άλλη του ταινία, του είδους της θεματολογίας του σινεμά του. Ο εκπληκτικός «Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης» του Ροσελίνι, μια ταινία εντελώς εκτός σοσιομιντιακού relevance κι εντελώς εντός διαχρονικής ανθρώπινης σημασίας (+ Φελίνι στο σενάριο, από την εποχή που έκαναν μαζί και το αριστουργηματικό «Θαύμα» με τη Μανιάνι). 

Υπάρχει φυσικά «Ο Μαύρος Νάρκισσος» που είναι έργο που αναφέρουμε επίμονα μέχρι να πειστούμε ότι το είδατε όλοι, η κλασική χολιγουντιανή «Ιστορία μιας Μοναχής» του Τσίνεμαν με την Όντρεϊ Χέμπορν, που ήταν υποψήφια για 8 Όσκαρ (προσέκρουσε στο «Μπεν Χουρ» και τα 'χασε όλα), η κλασική αριστερής όχθης του Σηκουάνα «Ο έρωτας μιας μοναχής» (ένας ιλαροτραγικός ελληνικός τίτλος) του Ριβέτ με την Καρίνα που πέρασε «αρμόζοντα» πάνδεινα (και) με τη λογοκρισία, ενώ δεν παραλείψαμε και το έπος του Μπορόβζικ «Interno di un Convento» (ε.τ. γιγάντιος «Τ' Απόκρυφα Ενός Μοναστηριού»), μόνο στο βίντεο αυτά στην Ελλάδα του '80, περισσότερες γυμνές μοναχές απ' όσες αντέχει πιστός, όσες χρειάζεται ένας λιγότερο πιστός (και ο Βερχόφεν άραγε το αντιγράφει;) - η ταινία πάντως δεν είναι αυτό (μόνο) που φαίνεται.

Δείτε, γενικώς ευλόγηcon έτσι όπως πάει το πράγμα, και μην ξεχνάτε ότι δεν λησμονούμε την πλέον αγαπημένη, σατιρική στιγμή μοναχισμού της σύγχρονης κινηματογραφίας. Όπερ σημαίνει: