7:33
26/11

«Play it again Sam»: Η ιστορία του θρυλικού soundtrack της «Casablanca»

«Τhe World will always welcome lovers...»

Όσον αφορά τους στίχους του, το τραγούδι ενισχύει τις θεματικές της ταινίας, αναφερόμενο σε δύο ξεχωριστά ζητήματα: την αγάπη και την πολιτική δέσμευση. Το τελευταίο αποτελεί προφανώς μία δευτερεύουσα και πιο υποδόρια πτυχή του τραγουδιού, η οποία - αν και περισσότερο έκδηλη στο άλλο (επίσης διάσημο) διασκευασμένο κομμάτι του φιλμ (τη «Μασσαλιώτιδα») - είναι εμφανής και εδώ, υποδηλώνοντας ότι στη συγκεκριμένη ιστορία, η πολιτική πτυχή παρέχει το υπόστρωμα πάνω στο οποίο θα ξεδιπλωθεί η ιστορία μιας μοιραίας συνάντησης.

Οι αρχικοί στίχοι φέρουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε όσους ακούνε: Έστω το πιο μικρό, πιο ασήμαντο δείγμα αγάπης, μπορεί να είναι καθοριστικό, αλλά και αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου. Πρόκειται για κάτι τόσο σημαντικό και ουσιαστικό «που κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί» (that no one can deny). Επιπλέον, δίνοντας έμφαση στη διαμάχη μεταξύ πολιτικού καθήκοντος και έρωτα, το μουσικό θέμα προοικονομεί την απόφαση που οι πρωταγωνιστές πρέπει να πάρουν και από την οποία είναι αδύνατο να ξεφύγουν.  Εξάλλου, τόσο για τους κεντρικούς χαρακτήρες, αλλά και για το θεατή, «πρόκειται για την ίδια παλιά ιστορία/ μια μάχη για τον έρωτα και την δόξα/ ζήτημα δράσης ή θανάτου» (‘It’ s still the same old story / A fight for love and glory / A case of do or die’).

«No matter what the future brings»

Η σπουδαιότητα, μουσικολογικά και καλλιτεχνικά, της μουσικής του Μαξ Στάινερ στην ταινία ξεφεύγει από τα καθιερωμένα πολιτισμικά πλαίσια. Το 2004, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε το συγκεκριμένο τραγούδι δεύτερο στη λίστα με τα 100 πιο επιδραστικά τραγούδια του αμερικανικού κινηματογράφου (με πρώτο το «Over the Rainbow» του «Μάγου του Οζ»). Έχουν γραφτεί αμέτρητες αναλύσεις για τον τρόπο με τον οποίο η ορχηστρική μουσική (με «ρομαντική» αισθητική 19ου αιώνα) εξελίχθηκε στην κινηματογραφική μουσική με ύφος και χαρακτηριστικά «λαϊκού» ακούσματος.

Το 1942 ο Μαξ Στάινερ προσέγγισε ένα γνωστό μουσικό κομμάτι και το μετέτρεψε σε έναν αξέχαστο «ύμνο» του σινεμά. Συνδυάζοντας την αφηγηματική ουσία του φιλμ με το προσωπικό του μελωδικό ιδίωμα, κατόρθωσε να δημιουργήσει έναν αξέχαστο ήχο, χαρακτηριστικό της μουσικής παράδοσης της εποχής και ταυτόχρονα διαχρονικό. Το αμάλγαμα αυτών των δύο μορφών τέχνης, κατάφερε να καθιερώσει τόσο την ταινία όσο και τη μουσική της, αναδεικνύοντας και τις δυο ως απαράμιλλα «Hollywood Classics».