8:53
14/3

Ακανθώδης «Ζώνη Ενδιαφέροντος»: Πόλεμος δηλώσεων γύρω από τον καυστικό λόγο Γκλέιζερ στα Όσκαρ

Ο καθρέπτης μας; «Ζώνη Ενδιαφέροντος», Όσκαρ, οσκαρικός λόγος Γκλέιζερ και αντιδράσεις επ' αυτού ορίζουν μια σημερινή μορφή μας, ίσως την σημερινή συλλογική μορφή μας σε τούτη την πλευρά του κόσμου. Γιατί; Ας δούμε πως έχουν τα πράγματα με τη νέα φασαρία δηλώσεων λοιπόν.

Ο Τζόναθαν Γκλέιζερ παραλαμβάνοντας το Όσκαρ λοιπόν διάβασε έναν λόγο που, όπως καθένας από εμάς που παρακολούθησε την ομιλία αμέσως κατάλαβε, θα ξεκινούσε μία ακόμα διαδικτυακή φασαρία. Από εκείνες που παίρνουν σοβαρά ζητήματα και τα κατεβάζουν στο επίπεδο των σχολιαστών και του σχολιασμού τους, τα υποβιβάζουν σε μια ποταπή έριδα ατόμων με ανάγκη να βρεθούν σε «ζώνη ενδιαφέροντος».

Όμως η υπόθεση της ταινίας και η υπόθεση της δήλωσης καθαυτής είναι μια απολύτως σοβαρή υπόθεση.

«Όλες οι επιλογές μας έγιναν ώστε να κατοπτρίσουμε και να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας στο παρόν, να μην πούμε κοίτα τι έκαναν τότε, αλλά περισσότερο τι κάνουμε τώρα», λέει στον λόγο του ο Γκλέιζερ. «Η ταινία μας δείχνει που οδηγεί η απανθρωποποίηση στην χείριστη μορφή της. Μορφοποίησε το παρελθόν μας και το παρόν μας. Και τώρα στεκόμαστε εδώ, ως κάποιοι που αρνούνται να θέσουν την εβραϊκότητά τους και το Ολοκαύτωμα στην ομηρία μιας Κατοχής και σε όσα έχουν οδηγήσει σε διαμάχη τόσους αθώους ανθρώπους. Είτε βλέποντας τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ ή την διαρκούσα επίθεση στην Γάζα, όλοι θύματα της απανθρωποποίησης, πώς αντιστεκόμαστε;»

Πριν απ' όλα κάτι που τίθεται και ως κριτική της ίδιας της ταινίας. Ο Γκλέιζερ είναι σταθερά ένοχος χρήσης μιας γλώσσας (και κινηματογραφικής) που κατοπτρίζει μεν την καλλιέργεια της διάνοιάς του, δεδομένα όμως τον διαχωρίζει από το πλήθος στο οποίο απευθύνεται (και με την ταινία θα έπρεπε να απευθύνεται - και ίσως θα ήθελε), αφού δείχνει ανίκανος να καταλάβει (ή δεν ενδιαφέρεται να το κάνει) ότι το πλήθος ούτε τα εργαλεία έχει να καταλάβει το νόημά του, ούτε στην υπέροχη βιαστική εποχή μας προσπαθεί να καταλάβει το νόημά του. Μπορούσε, έπρεπε να μπορούσε και έπρεπε σκέτο, να πει απλά και κατανοητά αυτό που ήθελε να πει. Ο οσκαρικός του λόγος είναι από τη μια υπόδειγμα θάρρους και ηθικής στάσης και ταυτόχρονα αντιπαράδειγμα του πώς απευθύνεσαι και πώς «διδάσκεις» αυτό που είναι σαφές (;) ότι και το έργο του θέλει να διδάξει. 

Από όλα αυτά προκύπτει ο πόλεμος των δηλώσεων. Κάποιοι είναι με το μέρος του: Ο Ασίφ Καπάντια, ας πούμε, λέει ότι «χρησιμοποίησε την ισχύ του, την θέση του και την μεγαλύτερη σκηνή για να μιλήσει για τους αδύναμους, για εκείνους που δεν έχουν φωνή, φοβούνται να μιλήσουν, σε μια βιομηχανία που είναι πολύ συντηρητική και άτολμη - και με μακρά ιστορία μαύρων λιστών. Στάθηκε, είπε την αλήθεια. Αυτό κάνουν οι πραγματικοί καλλιτέχνες.»

Ανάποδα, ο Λάσλο Νέμες, ο Ούγγρος σκηνοθέτης του «Γιου του Σαούλ», είπε ότι του άρεσε η ταινία και ότι είναι σημαντική αλλά «όταν κάνεις μια τέτοια ταινία υπάρχει ευθύνη. Ο Γκλέιζερ σαφέστατα απέτυχε να μετρήσει την ευθύνη αυτή, και σε σχέση με την εξολόθρευση των Ευρωπαίων Εβραίων. Και ήταν απωθητικό ότι η ελίτ του σινεμά τον χειροκτρότησε γι' αυτό.» 

Υπέρ του ήταν ο Τζέσι Πέρετς, σκηνοθέτης του «Our Idiot Brother»: «Νομίζω είναι η περίπτωση που η λεπτή γλώσσα είναι δυστυχώς ένα επικίνδυνο πράγμα να χρησιμοποιείς, διότι τα έντονα συναισθήματά μας θα θελήσουν να διαμορφώσουν το νόημα με τρόπο ενάντιο στις πεποιθήσεις μας ούτως ώστε να γίνει ευκολότερο να τις απορρίψουμε.» Εν μέρει ότι γράφαμε παραπάνω. 

Αναμενόμενα η Anti-Defamation League, ένας σχηματισμός που προασπίζεται τα εβραϊκά συμφέροντα, μέσω του Τζόναθαν Γκρίνμπλατ ανέφερε: «Είναι πράγματι αποκαρδιωτικό να βλέπεις κάποιον να ελαχιστοποεί το Ολοκαύτωμα ενώ λαμβάνει ένα βραβείο για ταινία του περί το Ολοκαύτωμα. Ο Γκλέιζερ μιλά για κατανόηση τού που η απανθρωποποίηση οδηγεί, κι όμως είναι τυφλός στο γεγονός ότι η απανθρωποποίηση της Χαμάς προς τους Εβραίους και τους Ισραηλινούς οδήγησε στον σημερινό πόλεμο. Να είμαι σαφής: Το Ισραήλ δεν σφετερίζεται κανενός την εβραϊκότητα. Προασπίζεται το δικαίωμα κάθε Εβραίου να υπάρξει.»

Υπάρχουν κι άλλοι που μιλάνε φουλ σοσιομιντιακά (βλέπε δεν έχουν δει καν την «Ζώνη Ενδιαφέροντος»), όπως ένας σχολιαστής που λέει (στο υπερμοιρασμένο του tweet) ότι «στην ταινία δεν βλέπεις ούτε έναν Εβραίο. Αυτοί είναι οι καλύτεροι Εβραίοι, κατά τον Γκλέιζερ: Τα απρόσωπα θύματα που ουρλιάζουν από μακριά. Ειρωνικά, είναι ο κακός, αφού παίρνει βραβεία από τα πτώματα αυτών των ανώνυμων Εβραίων, ενώ αψηφά τους ζώντες που σφάζονται στη Γάζα από γενοκτόνους φονιάδες.» 

Η διαίρεση που έχει προκληθεί, δεν βοηθιέται από το γεγονός ότι επί σκηνής ο Γκλέιζερ πλαισιώθηκε από τον Λεν Μπλαβάτνικ, έναν «σοβιετικό» δισεκατομμυριούχο, έντονα σχετιζόμενο με την ρωσική ολιγαρχία, χρηματοδότη του Τραμπ, συνεργάτη του Γουάινστιν τω πάλαι και φίλο, σύμφωνα με φήμες, με τον Νετανιάχου, τον σημερινό Ισραηλινό πρωθυπουργό, τον οποίον έχει βοηθήσει σε πλήθος ισραηλινών σκοπών! Αν όλα αυτά σας δίνουν ένα μέτρο της διαπλοκής σήμερα, της απόλυτης αντίφασης του χρήματος και της θέσης του καλλιτέχνη (γιατί ο Γκλέιζερ δεν μπορεί να μην τα ξέρει όλα αυτά), που συνεργάζεται «με τον διάβολο» για να πει μια ιστορία από τη μεριά του Καλού. Για λίγη ακόμα περαιτέρω «τρέλα» στην ιστορία, ο Μπλαβάτνικ είναι Εβραίος.

Η Στέφανι Φοξ, διευθύντρια του Jewish Voice for Peace, λέει ότι όσοι επιτίθενται στον Γκλέιζερ αποδεικνύουν τα λεγόμενα του: «Ο Γκλέιζερ θέλει να φέρει τα μαθήματα του Ολοκαυτώματος στο σήμερα, ενώ οι πολέμιοί του δεν θέλουν τίποτε άλλο από το να αποπροσανατολίσουν από τις γενοκτόνες πράξεις της Ισαρηλινής κυβέρνησης προς τους Παλαιστινίους. Ο Γκλέιζερ μιλά για τους πολυπληθείς και ολοένα περισσότερους Εβραίους που τιμούν την ιστορία μας ενώνοντας την φωνή τους με τα Παλαιστίνια αδέλφια μας στον αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη», λέει η Φοξ. Δίπλα της και η Σιμόν Ζίμερμαν, ιδρύτρια του If Now Now, που καλεί σε ανακωχή και σε «τέλος της υποστήριξης των ΗΠΑ στο ισραηλινό απάρτχαϊντ»

Μπορεί το σινεμά και οι δημιουργοί του να μην μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά μπορούν πάντα να κάνουν λίγη παραπάνω φασαρία. Πάντως από τον Γκλέιζερ, λογικά, μην περιμένετε να ξανακούσετε σύντομα.