14:54
3/11

59ο ΦΚΘ: Το «Sunset» του Νέμες είναι μια ενδιαφέρουσα, αλλά προβληματική επανάληψη του «Γιου του Σαούλ»

Σε όποιον έχει δει τον «Γιο του Σαούλ», αρκούν ελάχιστες σκηνές από το «Sunset» («Δύση Ηλίου») προτού αναγνωρίσει πως πίσω από την κάμερα βρίσκεται ο Λάζλο Νέμες. Ο Ούγγρος σκηνοθέτης που, τρία χρόνια πριν και με εφαλτήριο τις Κάννες, καθήλωσε το κινηματογραφικό στερέωμα με ένα από τα πιο εμφατικά και άρτια ντεμπούτα όλων των εποχών, αποτυπώνοντας σε αυτό τη φρίκη του Ολοκαυτώματος με έναν ανεπανάληπτο και ομολογουμένως σαρωτικό τρόπο.

Η δεύτερη σκηνοθετική του απόπειρα, την οποία παρουσίασε ο ίδιος χθες βράδυ στο κατάμεστο Ολύμπιον, είναι και αυτή αγκιστρωμένη σε ένα πρόσωπο, γύρω από το οποίο διερευνά όχι μόνο την έννοια του τέλους εποχής, αλλά και τις (αυτο)καταστροφικές τάσεις της ανθρώπινης φύσης, οι οποίες κατά τον περασμένο αιώνα οδήγησαν σε δύο παγκόσμιους πολέμους και την απειλή ενός τρίτου.

Πιο συγκεκριμένα, στο «Sunset» ακολουθούμε τη νεαρή Ίρις Λέιτερ (Ζουλί Ζακάμπ), καθώς επιστρέφει στη Βουδαπέστη του 1913, γυρεύοντας δουλειά στο πολυτελές κατάστημα καπέλων που φέρει το όνομα των νεκρών γονιών της. Η παρουσία της ωστόσο εκεί σύντομα θα οδηγήσει στην εμμονική αναζήτηση του χαμένου της αδερφού, ο οποίος φέρεται να έχει εμπλακεί σε ένα φριχτό έγκλημα.

Μιλώντας για τέλος εποχής, η ταινία κάνει πολύ γρήγορα ξεκάθαρο πως αναφέρεται στο τέλος, ή τη δύση αν προτιμάτε, της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας, το οποίο θα διαγραφόταν με την έκβαση του Α’ παγκοσμίου πολέμου. Παράλληλα, μιλά για το τραγικό, εκφυλιστικά ερχόμενο τέλος μιας οικογενειακής αυτοκρατορίας, αλλά και το τέλος της Μπελ Επόκ. Στο ίδιο κλίμα, το εύρημα με την πρωταγωνιστική παρουσία των καπέλων λειτουργεί εξαιρετικά, ως ενδεικτικό στοιχείο συγκάλυψης και ωραιοποίησης καταστάσεων που διέπουν μια κοινωνία η οποία σιγοβράζει και μιας χώρας που σύντομα θα εισέλθει στο χάος ενός διαλυτικού για εκείνη πολέμου.

“ο Λάζλο Νέμες δείχνει σημάδια πρώιμου εγκλωβισμού σε μια φόρμα έκφρασης που δούλεψε αναπάντεχα καλά στο πολυβραβευμένο του ντεμπούτο

Τόσο το στοιχείο της εμμονής που άπτεται της ψυχοσύνθεσης του κεντρικού χαρακτήρα, συνεξαρτημένο από ένα βαθύ αίσθημα ενοχής, όσο και εκείνο που αφορά στη χαρακτηριστική προσκόλληση της κάμερας σε αυτόν ενώ γύρω του πρόσωπα και καταστάσεις μπαινοβγαίνουν διαρκώς σε ένα κάδρο θεαματικά ρευστό, αποτελούν τα δύο βασικά στοιχεία που μαρτυρούν ότι η υπογραφή του Νέμες είναι εκείνη που φιγουράρει κάτω από τη «Δύση Ηλίου». Όμως σε αντίθεση με την αφοπλιστική απλότητα του επιτεύγματος που λέγεται «Γιος του Σαούλ», το νέο πόνημα του 41χρονου δημιουργού αρχίζει να ασφυκτιά σταδιακά υπό το βάρος μιας σεναριακής διαδρομής που γίνεται όλο και πιο περίπλοκη, αλλά και μιας ηρωίδας που από κάποιο σημείο και μετά κινείται όλο και περισσότερο στη σφαίρα του συμβολικού, την ώρα που οι καταστάσεις που την περιβάλλουν είναι απολύτως ριζωμένες σε μία θορυβώδη πραγματικότητα.

Εκεί που για παράδειγμα η πλοκή του «Σαούλ» ήταν σαφής δίχως αυτό να αφαιρεί κάτι από τις πολλαπλές νοηματοδοτήσεις της ταινίας του 2015, το σύμπαν του «Sunset» μοιάζει να επαφίεται στη δύναμη του υποκειμενισμού και του συμβολικού. Έτσι, οι πράξεις της Ίριδας μπορεί να έρχονται σε ακατανόητη αντίθεση με τα λεγόμενά της, η αναζήτηση του αδερφού εξελίσσεται σε μία φενάκη, άλλοι βασικοί χαρακτήρες όπως ο νέος ιδιοκτήτης του καταστήματος κος Μπριλ, χτίζουν μια μάλλον ασαφή σχέση μαζί της, ενώ υποπλοκές όπως η διαδικασία εύρεσης της «εκλεκτής» υπαλλήλου που προορίζεται για την αριστοκρατία της Βιέννης, εξηγούν μεν το πού το πάει η ταινία, μέσα όμως σε ένα πλαίσιο που γεμίζει τον θεατή με την απορία αν θα πρέπει να μείνει στον διαρκή θόρυβο των καταστάσεων που παρακολουθεί ή να απεμπλακεί οριστικά από την όποια κυριολεξία τους. Υπό αυτήν την έννοια, δεν θα ήταν παράλογο να ισχυριστεί κανείς πως το «Sunset» συναντά στο σημείο αυτό ένα άλλο αμφιλεγόμενο φιλμ της πρόσφατης μνήμης, τη «Μητέρα!» του Αρονόφσκι.

Κοινώς, ο εξαιρετικά ταλαντούχος και γεμάτος αυτοπεποίθηση Λάζλο Νέμες έδειξε με το νέο του φιλμ σημάδια πρώιμου εγκλωβισμού σε μια φόρμα έκφρασης που δούλεψε αναπάντεχα καλά στο πολυβραβευμένο του ντεμπούτο και τον ανέδειξε σε έναν από τους πιο προικισμένους νέους δημιουργούς του καιρού μας.

Διαβάστε ακόμη:
59o ΦΚΘ: Το «ROMA» του Αλφόνσο Κουαρόν είναι μία κινηματογραφική ωδή στη μνήμη και την Ιστορία
59ο ΦΚΘ: Ο Ματέο Γκαρόνε επιστρέφει στον κόσμο του εγκλήματος με έναν ταπεινό θρίαμβο
59ο ΦΚΘ: O Λάζλο Νέμες, ο Κάφκα και η αυτοκαταστροφική φύση του πολιτισμού που μας διαμόρφωσε
59ο ΦΚΘ: Ο Χάιμε Ροζάλες μιλά για την αρχαία τραγωδία και τον σύγχρονο κόσμο στο cinemagazine
59ο ΦΚΘ: Το «Sunset» του Νέμες είναι μια ενδιαφέρουσα, αλλά προβληματική επανάληψη του «Γιου του Σαούλ»
59ο ΦΚΘ: Έναρξη με τους υπέροχους «Κλέφτες Καταστημάτων» του Κόρε-Έντα
59o ΦΚΘ: Κινηματογραφικά «Μαθήματα Ζωής» με ελεύθερη είσοδο
59ο ΦΚΘ: Ενημερωθείτε για το πλήρες πρόγραμμα
59ο ΦΚΘ: Ανακοίνωση των ελληνικών ταινιών του φετινού προγράμματος
59ο ΦΚΘ: Η «Ρωμαϊκή Ευσπλαχνία» ως πυξίδα επιλογής στο Διεθνές Διαγωνιστικό του Φεστιβάλ
59o ΦΚΘ: Αυτές είναι οι ταινίες του προγράμματος «Ματιές στα Βαλκάνια»
59o ΦΚΘ: Μεγάλο αφιέρωμα στο ελληνικό queer σινεμά
59ο ΦΚΘ: Το 14ωρο «The Flower» σας προ(σ)καλεί να το παρακολουθήσετε ολόκληρο
59ο ΦΚΘ: Ο Φοίβος Δεληβοριάς πρέσβης της Αγοράς του Φεστιβάλ
59ο ΦΚΘ: Άρωμα Καννών με τις φετινές Ταινίες Έναρξης & Λήξης