7:34
5/11

59ο ΦΚΘ: O Λάζλο Νέμες, ο Κάφκα και η αυτοκαταστροφική φύση του πολιτισμού που μας διαμόρφωσε

Αναμφίβολα, η παρουσία του Λάζλο Νέμες στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με αφορμή την προβολή της νέας του ταινίας με τίτλο «Sunset» («Δύση Ηλίου») αποτελεί ένα ξεκάθαρο highlight της φετινής διοργάνωσης. Πράγμα απολύτως φυσιολογικό μετά την πρωτοφανή επιτυχία που γνώρισε τρία χρόνια πριν με τον «Γιο του Σαούλ», ένα από τα πιο εμφατικά ντεμπούτα όλων των εποχών που αποθεώθηκε στις Κάννες και τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Επομένως, θα ήταν αδιανόητο να αφήσουμε την ευκαιρία να πάει χαμένη και να μη συζητήσουμε με τον 41χρονο Ούγγρο δημιουργό για το νέο του εγχείρημα, το επίμονο ενδιαφέρον του για τον γεμάτο αντιφάσεις 20ο αιώνα, το ιδιαίτερο σκηνοθετικό του στυλ, τις επιρροές του και πολλά ακόμα.

Πριν σας αφήσουμε επομένως σε ένα sneak preview της συνέντευξης που μας παραχώρησε ο Νέμες, να σημειώσουμε ότι το «Sunset» διαδραματίζεται στη Βουδαπέστη του 1913, λίγο πριν ξεσπάσει ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος και επικεντρώνεται στην προσπάθεια μιας νεαρής να πιάσει δουλειά στο πολυτελές πιλοποιείο που φέρει το όνομα των νεκρών γονιών της. Στην πορεία ωστόσο θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ακριβές βάθος του οικογενειακού της δράματος, την ώρα που η παρουσία της σε μια πόλη που μοιάζει με καζάνι που βράζει θα αποδειχθεί καταλυτική. (Μπορείτε να διαβάσετε την άποψή μας για την ταινία εδώ)

Για μένα, παραμένει ακόμα μυστήριο ο τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη κατέληξε να αυτοκτονήσει [μέσα στον 20ο αιώνα].

Η υπόθεση της ταινίας τοποθετείται χρονικά στη δύση της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Τι είναι αυτό που σε έκανε να επικεντρωθείς στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και τι πιστεύεις ότι τη συνδέει με το σήμερα;

Πρώτα από όλα, διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό τον 20ο αιώνα. Ό,τι συνέβη τότε, στην αυγή του νέου αιώνα, στην καρδιά της Ευρώπης, καθόρισε τόσα πολλά όσον αφορά το σήμερα. Στην πραγματικότητα, ο 20ος αιώνας είναι εκείνος που μας έχει διαμορφώσει. Επίσης [εκείνο που μου τράβηξε το ενδιαφέρον είναι] το γεγονός ότι ο σπουδαίος αυτός πολιτισμός, όπως τουλάχιστον σχηματιζόταν ως και την αυγή του 20ου αιώνα, εμπεριείχε ήδη στον πυρήνα του τον σπόρο της ίδιας του της καταστροφής. Ακόμη, με ενδιέφερε το πόσο άλυτα δεμένες ήταν τότε μεταξύ τους η τάση για δημιουργία με την τάση για καταστροφή. Νομίζω ότι εκείνο που με απασχολούσε περισσότερο ήταν η γέννηση του 20ου αιώνα, το τι μας έφερε ως εδώ μετά τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και της βιομηχανικής κλίμακας μαζικές δολοφονίες που επιστράτευαν γνώση και τεχνολογία με σκοπό να καταδυναστεύσουν και να σκοτώσουν.

Ο θάνατος είναι κάτι που με συναρπάζει στη ζωή μου, γιατί μεγάλωσα στο τέλος της κομμουνιστικής εποχής, τότε που είχα ακόμη πρόσβαση σε άτομα που είχαν ζήσει ολόκληρο τον 20ο αιώνα. Για μένα, παραμένει ακόμα μυστήριο ο τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη κατέληξε να αυτοκτονήσει [μέσα στον 20ο αιώνα], και ήθελα να μπω σε αυτόν τον προσωπικό λαβύρινθο, ώστε να αναζητήσω τις αόρατες εκείνες δυνάμεις που υπήρχαν όχι μόνο μέσα στον πολιτισμό αλλά και μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο.

Και στις δύο ταινίες σου συναντάμε δύο ήρωες να προσπαθούν να δραπετεύσουν από ένα καφκικό σύμπαν. Πέραν από τον Κάφκα, ποιες άλλες επιρροές είχες όταν γύριζες το «Sunset»;

Έχω αναφέρει κάπου τον Κάφκα;

Το έκανες στη Βενετία.

Ρωτάω γιατί ήθελα να ξέρω αν ήταν και δική σου εντύπωση βλέποντας την ταινία.

Ήταν, όντως.

Είναι παράξενο γιατί ο Κάφκα είχε όντως μεγάλη επίδραση σε μένα. Νομίζω ότι αυτό το διαρκές εμπόδιο, αυτό το κάτι σαν τοίχος που ορθώνεται μπροστά στον κεντρικό χαρακτήρα, κάτι που εκείνος δε μπορεί να ξεπεράσει, έχει να κάνει πολύ με την ανθρώπινη φύση. Δεν υπάρχει πάντα τρόπος να το ξεπεράσεις, ή να περάσεις μέσα απ’ τον τοίχο. Και νομίζω ότι γι αυτό είχα αναφερθεί και τότε στον Κάφκα, κάπως ασυναίσθητα ίσως, ακριβώς επειδή αποτελεί μια παράδοση βαθιά ριζωμένη στην κεντρική Ευρώπη.

Επειδή εκείνος αφουγκραζόταν κάτι πολύ συγκεκριμένο που αφορούσε την καρδιά της Ευρώπης, κάτι που το βρίσκω να είναι τρομερά ενδιαφέρον.Όμως για παράδειγμα και «Ο Σωσίας» του Ντοστογιέφσκι με επηρέασε [για το «Sunset»]. Επίσης, με απασχόλησε πολύ εδώ και «Η Αυγή» του Μουρνάου, με όλες εκείνες τις προσδοκίες και την απόγνωση που αποτυπώνονται στην ταινία και που αφορούν στον πολιτισμό μας, αλλά και στην ικανότητά μας να πατρονάρουμε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται.

Ολόκληρη η συνέντευξη θα δημοσιευθεί λίγο πριν την έξοδο της «Δύσης Ηλίου» στις αίθουσες, από τη Filmtrade.

Διαβάστε ακόμη:
59o ΦΚΘ: Το «ROMA» του Αλφόνσο Κουαρόν είναι μία κινηματογραφική ωδή στη μνήμη και την Ιστορία
59ο ΦΚΘ: Ο Ματέο Γκαρόνε επιστρέφει στον κόσμο του εγκλήματος με έναν ταπεινό θρίαμβο
59ο ΦΚΘ: Ο Χάιμε Ροζάλες μιλά για την αρχαία τραγωδία και τον σύγχρονο κόσμο στο cinemagazine
59ο ΦΚΘ: Το «Sunset» του Νέμες είναι μια ενδιαφέρουσα, αλλά προβληματική επανάληψη του «Γιου του Σαούλ»
59ο ΦΚΘ: Έναρξη με τους υπέροχους «Κλέφτες Καταστημάτων» του Κόρε-Έντα
59o ΦΚΘ: Κινηματογραφικά «Μαθήματα Ζωής» με ελεύθερη είσοδο
59ο ΦΚΘ: Ενημερωθείτε για το πλήρες πρόγραμμα
59ο ΦΚΘ: Ανακοίνωση των ελληνικών ταινιών του φετινού προγράμματος
59ο ΦΚΘ: Η «Ρωμαϊκή Ευσπλαχνία» ως πυξίδα επιλογής στο Διεθνές Διαγωνιστικό του Φεστιβάλ
59o ΦΚΘ: Αυτές είναι οι ταινίες του προγράμματος «Ματιές στα Βαλκάνια»
59o ΦΚΘ: Μεγάλο αφιέρωμα στο ελληνικό queer σινεμά
59ο ΦΚΘ: Το 14ωρο «The Flower» σας προ(σ)καλεί να το παρακολουθήσετε ολόκληρο
59ο ΦΚΘ: Ο Φοίβος Δεληβοριάς πρέσβης της Αγοράς του Φεστιβάλ
59ο ΦΚΘ: Άρωμα Καννών με τις φετινές Ταινίες Έναρξης & Λήξης